
Citrusbomen zijn erg moeilijke planten, vooral wanneer ze in gebieden worden gehouden waar ze normaal niet voorkomen, zoals Nederland en België. Ons klimaat is het grootste deel van het jaar niet geschikt voor citrusbomen, omdat het te koud, te donker en te nat is. Ook binnen in huis hebben citrusbomen het niet naar hun zin, omdat ze veel licht nodig hebben. Daarbij komt ook nog eens dat citrusbomen gevoelig zijn voor hardnekkige insecten, zoals schildluizen en spint, en dat het wortelstelsel van een citrusboom erg gevoelig is. Veel citrusbomen zijn daarom van tijd tot tijd wat minder vitaal. In dit artikel kun je informatie over veel voorkomende problemen vinden. Ook kun je onderaan de pagina een vraag over je eigen citrusboom stellen.
De citrusboom onderzoeken
Wanneer de gezondheid van een citrusboom achteruit lijkt te gaan, dan is het aan te raden om de citrusboom eens goed te onderzoeken. Begin met de hele kroon goed te bekijken. Informatie over welke soort bladeren, bijvoorbeeld alleen nieuwe of alleen oude bladeren, aangetast zijn, kan helpen om de oorzaak van de problemen te achterhalen. Vergeet ook niet om de stam, de takken en de bovenkant van de grond te onderzoeken.





Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Wanneer het duidelijk is waar in de boom de problemen voorkomen, dan kun je kijken naar de bladeren. Een gezond volwassen blad is ongeveer 5 centimeter lang, voelt stevig aan, en heeft een donkergroene kleur, zoals de schil van een komkommer. Als de bladeren een andere kleur, stevigheid of vorm hebben, dan is er meestal iets mis met de citrusboom.



Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Problemen door insecten op citrusbomen
Citrusbomen zijn gevoelig voor insectenplagen. Om erachter te komen of een citrusboom last heeft van een insect, is het belangrijk om de bladeren van boven en van onder te bestuderen. Ook kunnen er soms insecten op de groene takken zitten. Wanneer je verdachte plekjes, vlekjes of pluisjes ziet, dan is het altijd aan te raden om deze te proberen te verwijderen. Als de plekjes, vlekjes of pluisjes met een vochtig doekje, een zacht borsteltje of het randje van een lepel van de citrusboom af gehaald kunnen worden, dan is de kans groot dat het om een insect gaat.
bladluizen op citrusbomen










Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Bladluizen zitten bijna alleen op de onderkant van de jonge bladeren van een citrusboom. Doordat de bladluizen het sap uit de bladeren zuigen rollen de jonge bladeren vaak op, als een soort croissant. Ook kunnen de bladluizen een doorzichtige vloeistof uitscheiden, waardoor de bladeren plakkerig aan kunnen voelen. Mieren zijn dol op deze vloeistof, waardoor de citrusbomen vol kunnen zitten met mieren. Over het algemeen gaan de bladluizen vanzelf weg, zodra de jonge bladeren dikker worden en niet meer door te boren zijn door de mondjes van de bladluizen. De bladeren die door de bladluizen zijn leeggezogen hebben vaak een hobbelig uiterlijk wanneer ze verder groeien. Meer over het herkennen en de natuurlijke bestrijding van bladluizen kun je lezen in het artikel “BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN HERKENNEN EN BESTRIJDEN”.
Hoe herken ik een bladluizen plaag op een citrusboom?
Er zijn verschillende signalen die doen vermoeden dat een citrusboom last heeft van bladluizen. Allereerst zijn de bladluizen zichtbaar met het blote oog. Bladluizen komen in verschillende
kleuren voor. Er zijn namelijk groene, witte, zwarte en bruine bladluizen.
Daarnaast laten bladluizen een kleverige, doorzichtige substantie achter, die honingdauw wordt genoemd. Dit zit meestal op de bladeren en op de vloer onder de takken waar de bladluizen op
zitten. Soms kan er schimmel in de honingdauw groeien, waardoor de honingdauw zwart wordt.
Verder kunnen bladluizen ervoor zorgen dat de jonge bladeren gaan krullen of verkreukelen. Wanneer er veel bladluizen op de onderkant van een blad zitten lijkt het alsof het blad vanaf het
uiteinde richting de tak toe is opgerold als een croissant. Als er maar een paar bladluizen op een jong blad zitten, dan kan het lijken alsof er kreukels en bobbels in de bladeren
zitten.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN
HERKENNEN EN BESTRIJDEN!
De jonge bladeren van mijn citrusboom rollen op, als een croissant. Wat kan dit zijn?
Wanneer de jonge bladeren van de citrusboom op rollen, als een croissant, dan wordt dit meestal veroorzaakt door bladluizen. De bladluizen zitten dan meestal aan de onderkant van het jonge
blad. Hier zuigen ze sap uit het blad en injecteren ze het blad soms met gif, waardoor de bladeren kunnen oprollen of vervormen.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN
HERKENNEN EN BESTRIJDEN!
De jonge bladeren van mijn citrusboom rollen op, als een croissant. Wat kan dit zijn?
Wanneer de jonge bladeren van de citrusboom op rollen, als een croissant, dan wordt dit meestal veroorzaakt door bladluizen. De bladluizen zitten dan meestal aan de onderkant van het jonge
blad. Hier zuigen ze sap uit het blad, waardoor de bladeren kunnen oprollen of vervormen.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN
HERKENNEN EN BESTRIJDEN!
Zijn bladluizen gevaarlijk voor citrusbomen?
Doordat de bladluizen voornamelijk op de jonge bladeren zitten, en meestal de oudere bladeren met rust laten, kunnen ze citrusbomen meestal niet doden. Wel zorgen de bladluizen er voor dat de
citrusbomen er minder mooi uit zitten, door het laten krullen van de bladeren en door de plakkerige honingdauw die ze uitscheiden. Wanneer een groot aantal van de jonge bladeren onder de
bladluizen zitten, dan kan het er voor zorgen dat de groei en bloei van citrusboom geremd wordt, omdat de bladeren zich slecht kunnen ontwikkelen. Kortom, wanneer er een keer een paar
bladluizen op een citrusboom zitten is dit geen reden tot grote paniek. Het is wel belangrijk om maatregelen te nemen om te voorkomen dat de bladluizen elke keer terug komen tijdens een
groeiperiode.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN
HERKENNEN EN BESTRIJDEN!
Hoe kan ik bladluizen op een citrusboom bestrijden?
Op de pagina BIOLOGISCHE BESTRIJDING: BLADLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN kun je alles lezen over het bestrijden van bladluizen op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige pesticide.
Schildluizen op citrusbomen









Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Schildluizen zitten meestal op de bladnerven en op de groene takken van een citrusboom. Wolluizen zijn meestal makkelijk te herkennen, omdat ze wit en pluizig zijn. Andere schildluizen zijn soms moeilijker te ontdekken, omdat ze eruit zien als platte, ronde of ovale vlekjes. Wanneer je ronde of ovale plekjes in de buurt van de bladnerven of op de groene takken van een citrusboom ziet, dan kun je proberen om ze er met de rand van een lepeltje af te schrapen. Als de “vlek” eraf komt, dan zitten er hoogstwaarschijnlijk schildluizen op de citrusboom. Ook wanneer er een plakkerige, doorzichtige vloeistof op de bladeren zit, dan is de kans groot dat er ergens op de boom schildluizen te vinden zijn.
Schildluizen kunnen een citrusboom behoorlijk uitputten, omdat ze het voedingsrijke sap dat door de nerven en takken stroomt opzuigen. Het is daarom aan te raden om de citrusboom minstens 1 keer per maand preventief te controleren op schildluizen. Als er schildluizen op de citrusboom zitten, dan kun je het beste proberen om ze zo snel mogelijk te verwijderen. Natuurlijke vijanden werken hiervoor vaak het beste, maar deze kun je eigenlijk alleen maar buiten gebruiken. Als de citrusboom buiten staat, dan kun je er bijvoorbeeld lieveheersbeestjes larven op uit zetten. Binnen kun je de schildluizen proberen te verwijderen met verdunde sinaasappelolie of met verdunde neem olie. Zowel binnen als buiten helpt het om de zichtbare schildluizen er met de hand of met een zachte tandenborstel af te halen. Gebruik hierbij geen zeep, spiritus of andere middelen, want deze kunnen de citrusboom beschadigen. Meer over het herkennen en de natuurlijke bestrijding van schildluizen kun je lezen in het artikel “BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN BESTRIJDEN”.
Hoe herken ik schildluizen op een citrusboom?
De schildluizen zijn vrij groot, waardoor je ze vaak met het blote oog op de groene takken en rondom de bladnerven kan zien zitten. Schildluizen kunnen verschillende vormen en kleuren hebben.
Meestal zijn ze plat, bruin of geel en rond of ovaal, andere zijn pluizig wit.
Een ander teken dat er schildluizen op een citrusboom zitten is de aanwezigheid van een een plakkerige laag op de bladeren en op de grond rondom de citrusboom. Dit is honingdauw. Op de
honingdauw van schildluizen kan op den duur schimmel groeien, waardoor er een zwarte laag op de bladeren komt.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Er zitten witte pluizen op de bladeren en/of de takken mijn citrusboom. Wat kan dit zijn?
Wanneer er witte pluizen op de bladeren of op de takken zitten, dan is de kans groot dat er wolluizen op de citrusboom zitten. Wolluizen zitten vooral graag op de hoofdnerf aan de onderkant
van het citrusblad of op de plek waar het blad vast zit aan de tak.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Er zitten bruine of gele, ovale of ronde plekken op de takken en op de bladeren van de citrusboom. Wat kan dit zijn?
Bruine of gele plekken die rond of ovaal zijn en die af gekrabd kunnen worden, bijvoorbeeld met de rand van een lepel, zijn meestal schildluizen. Platte bruine of gele schildluizen zitten
meestal op de groene takken en aan de bovenkant van het blad van de citrusboom, meestal in de buurt van de nerven.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Zijn schildluizen gevaarlijk voor een citrusboom?
Schildluizen kunnen zich snel vermeerderen, waardoor een citrusboom binnen de kortste keren helemaal onder de schildluizen kan zitten. De schildluizen zuigen het sap uit de takken en
bladeren, waardoor er minder voedsel en voedingsstoffen in de plant zitten. Een grote schildluizen plaag kan een citrusboom daarom fataal worden. Het is belangrijk om citrusbomen regelmatig
te controleren op schildluizen en deze zo snel mogelijk en langdurig te bestrijden.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Er zit een plakkerige, doorzichtige vloeistof op mijn citrusboom. Wat kan dit zijn?
Wanneer er een plakkerige, doorzichtige vloeistof op een citrusboom zit, dan is de kans groot dat er schildluizen of bladluizen op de citrusboom zitten. Schildluizen en bladluizen scheiden
een doorzichtige, plakkerige, zoete vloeistof uit. Deze valt vaak naar beneden, waardoor de bladeren en andere oppervlakten onder de luizen plakkerig worden.
Bladluizen kunnen alleen op de jonge bladeren van een citrusboom zitten. Ze zitten dan op de onderkant van het jonge blad. Meestal zitten ze in grote groepen bij elkaar. Hier zorgen ze er
vaak voor dat de jonge bladeren oprollen, als een soort croissant.
Schildluizen zitten meestal op de takken en op de grote bladnerven van de citrusboom.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Hoe kan ik schildluizen op een citrusboom bestrijden?
Op de pagina BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN BESTRIJDEN kun je alles
lezen over het bestrijden van schildluizen op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige pesticide.
Roetdauwschimmel op citrusbomen




Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Wanneer er een zwarte laag op de bladeren van de citrusboom zit, dan is dit meestal roetdauwschimmel. Om er zeker van te zijn dat het roetdauwschimmel is, kun je proberen om de zwarte vlekken op de bladeren te verwijderen met een vochtig doekje. Als de zwarte laag er af komt, dan zit er roetdauwschimmel op de bladeren. Roetdauwschimmel groeit op de suikerrijke, plakkerige, doorzichtige substantie die bladluizen en schildluizen uitscheiden. Om van roetdauwschimmel af te komen, is het vooral belangrijk om de bladluizen of schildluizen te bestrijden. Eventueel kun je de roetdauwschimmel met de tuinslang van de bladeren af proberen te weken. Meer over het herkennen en de natuurlijke bestrijding van roetdauwschimmel kun je lezen in het artikel “BIOLOGISCHE BESTRIJDING: ROETDAUW SCHIMMEL HERKENNEN EN BESTRIJDEN”.
Hoe herken ik roetdauwschimmel op een citrusboom?
Roetdauwschimmel komt alleen voor op citrusbomen die geïnfecteerd zijn (geweest) met bladluizen of schildluizen. De blad- en schildluizen scheiden een doorzichtige suiker substantie uit, die
honingdauw wordt genoemd. Doordat er zo veel suikers in de honingdauw zitten, is het een ideale voedingsbron voor schimmels. De schimmels komen via de lucht in aanraking met de honingdauw, en
kleuren de bladeren hierdoor zwart.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: ROETDAUW SCHIMMEL HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Is roetdauwschimmel gevaarlijk voor een citrusboom?
De roetdauw zorgt ervoor dat de citrusboom er minder mooi uit ziet, maar kan vaak geen grote schade aanrichten. Alleen wanneer een zeer groot deel van de citrusboom in roetdauw gehuld is, kan
de schimmel ervoor zorgen dat er te weinig licht op de bladeren valt. De bladluizen of schildluizen die de honingdauw afscheiden waar de schimmel op groeit zijn vaak een veel groter probleem
voor de citrusboom en moeten eerst bestreden worden. De roetdauwschimmel groeit alleen op de honingdauw, en dringt het blad niet binnen. Hierdoor zal de schimmel na een goede wasbeurt met
water en eventueel een zachte borstel van de bladeren af komen.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: ROETDAUW SCHIMMEL HERKENNEN EN
BESTRIJDEN!
Hoe kan ik roetdauwschimmel op een citrusboom bestrijden?
Op de pagina BIOLOGISCHE BESTRIJDING: ROETDAUW SCHIMMEL HERKENNEN EN BESTRIJDEN kun
je alles lezen over het bestrijden van roetdauw schimmel op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige pesticide.
spint op citrusbomen





Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Spint kan overal op de citrusboom zitten. Doordat spintmijten zo klein zijn, zijn ze met het blote oog meestal niet te zien. Soms kun je wel de webben van de spint zien, vooral als je de plant nat spuit met een plantenspuit. Vaak is het enige dat opvalt dat de bladeren van de citrusboom er slecht uit gaan zien. De bladeren krijgen een spikkelachtig patroon, alsof het blad uit pixels bestaat. Ook kunnen de bladeren vlekken krijgen waarbij de binnenkant lichtbruin en verdord is. Jonge bladeren verschrompelen soms, alsof ze erge dorst hebben. Na een tijdje vallen de aangetaste bladeren van de citrusboom af.
Spint kan grote schade aanrichten aan een citrusboom. Het is daarom belangrijk om spint snel aan te pakken en als het even kan te voorkomen. Spint kan alleen overleven wanneer het warm en droog is. Wanneer de citrusboom binnen in de buurt van een warme verwarming staat of wanneer de citrusboom in de zomer buiten staat, dan kun je problemen door spint voorkomen door de bladeren van de citrusboom minimaal 1 keer per dag nat te spuiten. Binnen kan een kleine luchtbevochtiger of een bak water op de verwarming vaak ook al de luchtvochtigheid voldoende verhogen om het spint minder naar de zin te maken. Als er al spint op de citrusboom zit, dan kun je roofmijten, knoflook extract of verdunde etherische oliën gebruiken om de spint te doden. Meer over het herkennen en de natuurlijke bestrijding van spint kun je lezen in het artikel “BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN BESTRIJDEN”.
Hoe herken ik spint op een citrusboom?
Het is vaak moeilijk om een spintplaag te diagnosticeren, omdat de spint mijten erg klein zijn. In veel gevallen lukt het niet om de mijten met het blote oog te zien. Om er achter te komen of
de citrus last heeft van een spintplaag, kun je de kroon met water vernevelen, met een plantenspuit. De spint mijten maken hele kleine webben, waarin de waterdruppels blijven kleven. De
webben zitten vaak tussen jonge bladeren en zelfs op de bladeren. Doordat de webben erg klein zijn, vaak minder dan een vierkante centimeter groot, is het nodig om de citrusboom zeer grondig
te inspecteren om de spint mijten te zien.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN
BESTRIJDEN !
De bladeren van mijn citrusboom hebben licht gekleurde spikkels, alsof ze uit pixels bestaan. Wat kan dit zijn?
Bladeren die allemaal kleine, lichtgekleurde spikkels lijken te hebben, hebben waarschijnlijk last van spint. Spint is moeilijk met het blote oog te zien, maar wanneer je goed kijkt, dan kun
je soms hele kleine spinnetjes op het blad zien lopen.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN
BESTRIJDEN !
Hoe kan ik voorkomen dat een citrusboom last krijgt van spint?
Een spint plaag komt vooral voor bij citrusbomen die binnen staan in een kamer waar het vaak warm en droog is. Meestal betekent dit dat de citrusboom in een kamer staat waar de verwarming aan
staat. Dit komt, omdat spint mijten vrijwel alleen kunnen overleven in een ruimtes waar de temperatuur boven de 20 graden Celsius is en de lucht droog is. In koelere of vochtigere ruimtes
kunnen spint mijten niet goed overleven, vandaar dat we ze minder zien bij citrusbomen die bijvoorbeeld buiten staan.
Om te voorkomen dat citrusbomen die binnen staan last krijgen van spint, kun je de planten elke dag even inspuiten met water. Ook kun je een bakje water op de verwarming zetten of een kleine
luchtbevochtiger in de buurt van de citrusboom zetten.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN
BESTRIJDEN !
Is spint gevaarlijk voor een citrusboom?
Spint mijten zuigen de cellen in de bladeren leeg. Jonge bladeren lijken hierdoor vaak uitgedroogd. Bij oudere bladeren lijkt het vaak alsof ze een pixelpatroon krijgen, doordat de cellen die
leeg gezogen zijn wit of bruin worden. Wanneer er voldoende cellen zijn leeg gezogen, dan verdorren de bladeren en worden ze vaak bruin. Een grote spint plaag kan een citrusboom fataal
worden. Het is daarom vooral bij citrusbomen die binnen staan belangrijk om regelmatig te controleren of er tekenen zijn dat er spint mijten op de citrusboom zitten.
Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN
BESTRIJDEN !
Hoe kan ik spint op een citrusboom bestrijden?
Op de pagina BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SPINT HERKENNEN EN BESTRIJDENkun je
alles lezen over het bestrijden van spint op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige pesticide.
Bladmineerders op citrusbomen






Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Bladmineerder is een verzamelnaam voor larven van insecten die de middelste laag van bladeren op eten. Een bladmineerder laat een kronkelende lijn achter op het blad. Soms vormt de bladmineerder een pop, waardoor het blad kan omkrullen of dichtvouwen. Wanneer je het blad weer open vouwt, dan zie je meestal een witte substantie zitten waar de bladmineerder in zit of in heeft gezeten. De schade die bladmineerders aanbrengen is meestal heel klein. Wanneer er een enkel blad door een bladmineerder beschadigd is, kun je deze van de citrusboom af plukken. Doordat bladmineeders meestal maar een paar bladeren beschadigen, is het gebruik van bestrijdingsmiddelen wat overdreven.
Hoe herken ik bladmineerders op een citrusboom?
Bladmineerders zijn larven die in de middelste laag van het blad van de citrusboom op eten. Het bijzondere aan bladmineerders is dat ze de buitenste laag van het blad niet aantasten, maar
alleen de voedzame binnenkant op eten. Hierdoor ontstaan witte of grijze kronkellijnen in het blad. In sommige gevallen krult het blad of vouwt het dubbel door de schade die een bladmineerder
aanricht.
PROBLEMEN met de bladeren van CITRUSBOMEN
De volgroeide bladeren van een citroenboom horen donker groen te zijn, zoals de schil van een komkommer. Wanneer de bladeren verkleuren, dan is dit een teken dat er iets mis is met de citrusboom. In de meeste gevallen worden verkleurde bladeren veroorzaakt doordat bepaalde voedingsstoffen niet in de bladeren terecht komen. Ook dit heeft weer verschillende oorzaken, zoals een tekort aan plantenvoeding, een te lage temperatuur rondom de citrusboom, en wortelschade. Het kan ook komen dat de bladeren van citrusbomen verkleuren, omdat de citrusboom juist te veel van een bepaalde stof uit de bodem opneemt, of omdat de citrusboom geïnfecteerd is met een schimmel, bacterie, virus of ander schadelijk micro-organismen.
Hele bladeren van de citrusboom worden geel












Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Wanneer de hele bladeren, dus zowel de nerven als het bladmoes, van de citrusboom langzaamaan geel kleuren, dan is dit meestal een teken dat er iets mis is met de opname of het transport van stikstof in de citrusboom. Bij dit probleem beginnen de verkleuringen eerst in de oudere bladeren. Deze kleuren eerst licht groen, dan kleuren de nerven geel en daarna kleurt het bladmoes geel. Vaak vallen de bladeren daarna van de citrusboom af.
De oudere bladeren van mijn citrusboom worden in hun geheel licht groen of geel. Zowel het bladmoes als de bladnerven worden lichter of geel van kleur. Wat kan dit zijn?
Wanneer het bladmoes en de bladnerven van de oudere bladeren van een citrusboom geel worden, dan wordt er onvoldoende stikstof naar de bladeren getransporteerd. Stikstof is een belangrijke
bouwsteen van het bladgroen dat de bladeren hun donkergroene kleur geeft. Als er onvoldoende stikstof naar de cellen in de bladeren wordt gestuurd, dan worden de bladeren geel. Na een tijdje
vallen de licht groene of gele bladeren van de citrusboom af.
De oudere bladeren van mijn citrusboom worden in hun geheel licht groen of geel en beginnen slap te hangen. Wat kan dit zijn?
Wanneer het bladmoes en de bladnerven van de oudere bladeren van een citrusboom licht groen of geel worden en gaan hangen, dan is dit meestal een teken dat er iets mis is met de wortels.
Waarschijnlijk zijn de wortels aangetast door een teveel aan water in de grond of door een ziekteverwekker. Hierdoor kan de citrusboom minder water en stikstof uit de grond opnemen, waardoor
de bladeren geel worden, slap gaan hangen, verdorren en uiteindelijk van de citrusboom af vallen.
Waardoor kan een stikstof tekort in de citrusboom ontstaan?
Een stikstof tekort wordt veroorzaakt doordat er te weinig stikstof in de grond zit of doordat de opname van stikstof door de wortels verstoord is.
De meest voor de hand liggende reden voor een stikstof tekort is dat er te weinig stikstofrijke plantenvoeding wordt gegeven. Citrusbomen hebben in vergelijking met andere planten een grote
hoeveelheid stikstof nodig. Dit komt, omdat de bladeren van een citrusboom een hoog metabolisme hebben in vergelijking met andere planten. Op de pagina CITRUSBOMEN VERZORGEN:
PLANTENVOEDING staat hoeveel stikstof een citrusboom nodig heeft en welke plantenvoeding goed is voor citrusbomen.
Wanneer de citrusboom regelmatig plantenvoeding krijgt, dan kan het zijn dat een tekort aan stikstof wordt veroorzaakt doordat de wortels onvoldoende stikstof opnemen en naar de bladeren
sturen. Vaak wordt dit veroorzaakt door wortelschade. De wortels van een citrusboom zijn erg gevoelig. Vooral wanneer de potgrond soms te lang te nat blijft, kunnen de wortels van een
citrusboom snel gaan rotten. Om dit te voorkomen moet de citrusboom in een ruime pot staan met veel drainage gaten en geplant zijn in een potgrond die veel zand bevat. Wanneer de wortels aan
het rotten zijn, dan zie je vaak dat er mos of algen op de grond groeien. Ook kan het zijn dat de grond stinkt wanneer je eraan ruikt.
Citrusbomen die tot laat in het jaar buiten staan, krijgen soms ook gele bladeren. Dit komt, omdat de sapstroom afneemt wanneer het buiten kouder is dan 15 graden Celsius. Wanneer je een
citrusboom hebt geplant die bestand is tegen kou, dan is dit meestal geen probleem. Bij citroenbomen en limoenbomen is dit wel een reden tot zorg, deze citrusbomen kunnen namelijk heel slecht
tegen kou en mogen eigenlijk niet blootgesteld worden aan temperaturen onder de 15 graden Celsius.
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN OVERZICHT!
Hoe kan ik een citrusboom die te weinig stikstof opneemt helpen?
Wanneer de citrusboom licht groene of gele bladeren krijgt door een stikstof tekort, dan is het belangrijk om eerst na te gaan of de citrusboom op de juiste manier geplant is. De citrusboom
hoort in een grote plantenbak te staan die minimaal 50 centimeter hoog is en waarvan de doorsnede minimaal even groot is als de doorsnede van de kroon. De plantenbak moet veel drainage gaten
bevatten en mag geen ingebouwd waterreservoir hebben. Om te voorkomen dat overtollig water terug de plantenbak kan stromen kun je de bak het beste op een laag kiezels of hydrokorrels zetten.
Vul de plantenbak met een mix van 50% zand en 50% compost of wormenmest. Op die manier is de kans zeer klein dat de wortels van de citrusboom voor een langere tijd te nat blijven.
Als de citrusboom in een goede plantenbak en in een zanderige potgrond staat, dan is het belangrijk om te controleren of het warm genoeg is voor de citrusboom. De sapstroom van citrusbomen
stopt wanneer de temperatuur lager is dan 15 graden Celsius. Vooral citroenbomen en limoenbomen moeten op een plek worden gezet waar het nooit kouder wordt dan 15 graden Celsius. Andere
citrusbomen kunnen meestal tegen koudere temperaturen, maar om te herstellen een stikstof tekort is het aan te raden om de boom op een plek te zetten waar het altijd warmer is dan 15 graden
Celsius.
Uiteraard is het belangrijk om regelmatig voldoende stikstof aan de bodem toe te voegen. De hoeveelheid stikstof die een citrusboom nodig heeft hangt af van de leeftijd van de citrusboom en
van de soort. Op de pagina CITRUSBOMEN VERZORGEN: PLANTENVOEDING staat hoeveel stikstof een citrusboom nodig heeft. Gebruik als het even kan een organische, vloeibare plantenvoeding.
Bij een ernstig stikstof tekort, vooral als dit door wortelschade is ontstaan, kan het helpen om een organische, stikstofrijke bladvoeding te gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn BIO TKA Foliar Grow Plux of
BioQuant Foliar N-Ca.
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN OVERZICHT!
Delen van de bladeren van de citrusboom worden geel











Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Een probleem met de opname van de microvoedingsstoffen of sporenelementen magnesium, ijzer, zink of mangaan kan ervoor zorgen dat de bladeren gedeeltelijk lichtgroen of geel worden. Bij een magnesium tekort zie je deze verkleuringen vooral bij de oudere bladeren die in de buurt van citrusvruchten zitten. Bij een ijzer tekort, een zink tekort of een mangaan tekort zie je de verkleuringen vooral bij de jongere bladeren. Zeker in de beginfases van een magnesium, ijzer, zink of mangaan tekort is het moeilijk te zeggen om welk tekort het precies gaat. In alle gevallen is het bij een verkleuring van het bladmoes belangrijk om de pH-waarde van de grond te testen en om te controleren of de plantenvoeding je die je gebruikt voldoende sporenelementen bevat.
Wanneer delen van het blad groen worden, dan is het belangrijk om te controleren of de verkleuring symmetrisch is. Dat wil zeggen dat de verkleuring aan de linkerkant van de hoofdnerf erg lijkt op de verkleuring die aan de rechterkant van de hoofdnerf te zien is. Wanneer de verkleuringen op linkerkant en rechterkant erg van elkaar afwijken, dan is de kans groot dat de verkleuringen worden veroorzaakt door een ziekte en niet door een tekort aan voedingsstoffen.
De punt van het blad van mijn citrusboom wordt geel, in de vorm van een V. Wat kan dit zijn?
Wanneer het uiteinde van het blad van een citrusboom geel wordt, in de vorm van een V, dan wordt dit waarschijnlijk veroorzaakt door een probleem met de opname van magnesium. Dit is alleen
het geval wanneer er geen bruine plekken te zien zijn op het blad.
Wanneer de citrusboom onvoldoende magnesium opneemt, dan kan dit wordt veroorzaakt doordat er te weinig magnesium in de grond zit, of doordat de pH-waarde van de grond lager is dan 5,5 pH of
hoger is dan 6,5 pH. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE VAN DE GROND IS kun je lezen hoe je de pH-waarde van de grond test.
Waardoor kan een magnesium tekort bij een citrusboom ontstaan? En hoe kan ik de citrusboom helpen herstellen van een mangesium tekort?
In de meeste gevallen wordt een magnesium tekort veroorzaakt doordat er te weinig magnesium aan de grond toegevoegd wordt. De magnesium behoefte van een citrusboom is ongeveer 30% van de
stikstof behoefte. Als een citrusboom 100 gram stikstof nodig heeft, dan heeft de citrusboom ook 30 gram magnesium nodig. Wanneer een citrusboom een organische, vloeibare plantenvoeding
krijgt, dan zit hier meestal al magnesium in. Mocht dit toch niet genoeg zijn, dan kun je bijvoorbeeld ECOstyle Magnesium of DCM Kieseriet aan de grond toevoegen. Wanneer het magnesium tekort vergevorderd is, dan kan een bladvoeding met magnesium helpen om de citrusboom sneller te laten
herstellen. Hiervoor kun je bijvoorbeeld BIO TKA Nutriva Energy Plus Mg-Boost of Cellmax CalSiMag gebruiken.
Soms wordt een magnesium tekort veroorzaakt doordat de pH-waarde van de grond te hoog of te laag is. Wanneer een citrusboom tekenen van een magnesium tekort vertoont, is het aan te raden om
altijd de pH-waarde van de grond te testen. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE VAN DE GROND IS staat hoe je de pH-waarde van de grond kunt testen. Als de pH-waarde lager is dan 5,5 pH, dan kun
je de pH-waarde van de grond verhogen. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: DE PH-WAARDE VAN TE ZURE GROND VERHOGEN staat hoe je dit het beste kunt doen. Bij een mangesium tekort kun je het beste Domoniet Kalk gebruiken om de pH-waarde van de grond te verhogen. Als de pH-waarde hoger is dan 6,5 pH, dan kun je proberen om de pH-waarde te verlagen. Op de pagina
ORGANISCH BEMESTEN: DE PH-WAARDE VAN TE BASISCHE GROND
VERLAGEN staat hoe dit moet. Helaas is het verlagen van de pH-waarde van de grond niet eenvoudig en kan het lang duren voordat de pH-waarde op het juiste niveau is. Om de citrusboom
in de tussentijd van voldoende magnesium te voorzien, kun je het beste gebruik maken van een bladvoeding met magnesium, zoals BIO TKA Nutriva Energy Plus Mg-Boost of Cellmax CalSiMag.
De bladeren van mijn citrusboom worden licht groen, maar de bladnerven blijven donkergroen. Het lijkt alsof de bladnerven een net over het blad vormen. Wat kan dit zijn?
Wanneer het bladmoes licht groen wordt en de nerven een donkergroene kleur houden, dan wordt dit meestal veroorzaakt door een ijzertekort. Soms kan het ook zijn dat de citrusboom te weinig
mangaan opneemt. Een ijzertekort en een mangaantekort zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Wanneer de citrusboom onvoldoende ijzer of mangaan opneemt, dan kan dit wordt veroorzaakt doordat er te weinig sporenelementen in de grond zitten of doordat de pH-waarde van de grond lager is
dan 5,5 pH of hoger is dan 6,5 pH. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE VAN DE GROND IS kun je lezen hoe je de pH-waarde van de grond test.
Waardoor kan een ijzertekort bij een citrusboom ontstaan? En hoe kan ik de citrusboom helpen herstellen van een ijzertekort?
In de meeste gevallen wordt een ijzertekort veroorzaakt doordat de grond een te hoge pH-waarde heeft. Wanneer de pH-waarde van de grond te hoog is, dan wordt ijzer onoplosbaar, waardoor de
wortels van de citrusboom het niet kunnen opnemen. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE
VAN DE GROND IS staat hoe je de pH-waarde van de grond kunt testen. Als deze hoger dan 6,5 pH is, dan is de kans groot dat het ijzertekort door de pH-waarde van de grond wordt
veroorzaakt. Je kunt proberen om de grond te verzuren, maar dit kost veel tijd. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: DE PH-WAARDE VAN TE BASISCHE GROND
VERLAGEN kun je lezen hoe je de pH-waarde van de grond kunt verlagen.
Het verlagen van de pH-waarde van de grond is lastig en kost veel tijd. Het is daarom aan te raden om een bladvoeding te gebruiken die ijzer bevat. Voorbeelden hiervan zijn DCM Olega Groen of Organifer Iron Power.
Er zitten gele vlekken op het bladmoes van de jonge bladeren van mijn citrusboom. Wat kan dit zijn?
Gele vlekken in het bladmoes van de jonge bladeren van een citrusboom kunnen wijzen op een zink tekort. De linkerkant en de rechterkant van het blad, ten opzichte van de hoofdnerf, bevatten
dan ongeveer dezelfde vlekken. Meestal verschillen ze vlekken wel iets van vorm, maar als er links een vlek zit, dan zit er op ongeveer dezelfde hoogte ook rechts een vlek. Daarnaast zitten
er in de vlekken die door een zink tekort ontstaan geen bruine of zwarte plekken.
Wanneer de citrusboom onvoldoende zink opneemt, dan kan dit wordt veroorzaakt doordat er te weinig sporenelementen in de grond zitten of doordat de pH-waarde van de grond lager is dan 5,5 pH
of hoger is dan 6,5 pH. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE VAN DE GROND IS kun je lezen hoe je de pH-waarde van de grond test.
Waardoor ontstaat een zink tekort in bij een citrusboom? En hoe kan ik de citrusboom helpen herstellen van een zink tekort?
Een zink tekort wordt meestal veroorzaakt doordat er te veel fosfor aan de grond wordt toegevoegd of doordat de pH-waarde van de grond te hoog of te laag is. Probeer, als je dat nog niet
gebruikt, over te stappen op een vloeibare, organische plantenvoeding die maximaal 2% fosfor bevat.
Ook is het aan te raden om de pH-waarde van de grond te testen. Hoe je dit het beste kunt doen, kun je lezen op ORGANISCH BEMESTEN: ZELF TESTEN WAT DE PH-WAARDE
VAN DE GROND IS. Als de pH-waarde lager is dan 5,5 pH, dan kun je deze verlagen. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: DE PH-WAARDE VAN TE BASISCHE GROND
VERLAGEN staat hoe je dit kunt doen. Als de pH-waarde hoger is dan 6,5 pH, dan kun je deze proberen te verlagen. Op de pagina ORGANISCH BEMESTEN: DE PH-WAARDE VAN TE BASISCHE GROND
VERLAGEN staat hoe dit moet.
Wanneer de citrusboom tekenen vertoont van een zink tekort, dan is het aan te raden om de citrusboom te behandelen met een bladvoeding die rijk is aan zink. Hiervoor kun je bijvoorbeeld
Bio Nova MicroMix gebruiken.
Bruine of zwarte vlekken op de bladeren van de citrusboom









Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Bruine of zwarte vlekken op de bladeren van een citrusboom zijn een teken voor zorg. Wanneer de punt van het blad bruin kleurt, dan komt dit meestal doordat de citrusboom grote hoeveelheden zout, chloor of andere stoffen uit de bodem opneemt. Dit kan de citrusboom uiteindelijk fataal worden. Bruine of zwarte plekken op andere plaatsen worden meestal veroorzaakt door een schimmel. Vaak is dit een onschuldige roetdauwschimmel die makkelijk van de bladeren afgewassen kan worden, maar het kan ook om vervelendere schimmels gaan, zoals schimmels die de bladvlekkenziekte veroorzaken of de Alternaria schimmel.
De uiteinde van de bladeren van mijn citrusboom worden bruin. Wat kan dit zijn?
Wanneer de uiteinde van de bladeren van een citrusboom bruin worden en er verdord uit zien, dan is de kans groot dat de citrusboom te veel zout, chloor of andere stoffen binnen krijgt. Deze
kunnen in de grond komen door het water dat gebruikt wordt of door de soort plantenvoeding die gebruikt wordt.
Nederland is een van de weinig landen waar er geen chloor in het drinkwater zit, maar in België zit er bijvoorbeeld wel chloor in het kraanwater. Ook water uit bijvoorbeeld een sloot kan soms
verontreinigd zijn met zouten of metalen. Probeer de citrusboom regenwater te geven als je in een gebied wordt waar chloor aan het kraanwater wordt toegevoegd of wanneer je water uit een
andere bron gebruikt.
Plantenvoeding kan soms ook veel zout bevatten, vooral wanneer je kunstmest gebruikt. Ook het toevoegen van extra magnesium aan de grond kan soms voor problemen zorgen. Probeer over te
stappen op een vloeibare, organische plantenvoeding om te voorkomen dat er veel zouten in de grond terecht komen.
Waardoor ontstaat de schade door de opname van toxische hoeveelheden zout, chloor of andere stoffen? En hoe kan ik de citrusboom helpen herstellen van een toxiciteit?
Grote hoeveelheden zout, chloor of andere stoffen komen meestal in de bodem door het water dat gebruikt wordt om de citrusboom te irrigeren of door de plantenvoeding die gebruikt wordt. In
Nederland zit er geen chloor in het kraanwater, maar in andere landen meestal wel. Hierdoor kan een ophoping van chloor in de grond ontstaan. Andere zouten komen meestal in de grond terecht
doordat de plantenvoeding die gebruikt wordt veel zouten bevat. Dit komt vaak voor wanneer er kunstmest gebruikt wordt of wanneer er bewust zouten aan de grond worden toegevoegd, zoals Epsom
zout. Probeer de citrusboom regenwater te geven als je in een gebied woont waar veel chloor in het water zit en stap over naar een organische, vloeibare plantenvoeding.
Een toxische hoeveelheid zout, chloor of andere stoffen in de grond komen vaker voor bij citrusbomen die in een plantenbak staan met weinig drainage gaten en die geplant zijn in een potgrond
die niet voor 50% uit zand bestaat. Probeer de citrusboom in een grote plantenbak te zetten met veel drainage gaten en die te vullen met een mix van 50% zand en 50% compost of wormenmest.
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN PLANTEN: GOEDE PLANTENBAKKEN VOOR CITRUSBOMEN en
CITRUSBOMEN PLANTEN: POTGROND VOOR EEN GEZONDE CITRUSBOOM .
Om de grote hoeveelheden zout, chloor of andere stoffen uit de bodem te spoelen, kun je de grond het beste doorspoelen met een hoop water. Hiervoor kun je het beste water gebruiken dat
dezelfde temperatuur heeft als de grond. Zet daarom een paar emmers water klaar en laat deze een dag staan, zodat het water de juiste temperatuur heeft. Wanneer de problemen veroorzaakt
zouden kunnen zijn door het chloor in het kraanwater, dan kun je het beste regenwater gebruiken voor het doorspoelen. Uiteraard kun je deze methoden alleen gebruiken wanneer de citrusboom in
een potgrond is geplant die veel zand bevat en wanneer de plantenbak veel drainage gaten heeft. Het is belangrijk dat het overtollige water weg kan lopen en dat de onderkant van de plantenbak
niet in contact blijft staan met het weggespoelde water.
Kort nadat ik mijn citrusboom buiten heb gezet zitten er witte vlekken op de bladeren. De vlekken kunnen een bruine of bronze gloed hebben. Wat kan dit zijn?
Wanneer een citrusboom kort nadat hij buiten is gezet witte vlekken krijgt die soms een bruine of bronze gloed hebben, dan is de citrusboom waarschijnlijk verbrand. Vooral de wat jongere
bladeren die zijn ontstaan toen de citrusboom binnen stond kunnen hier last van hebben.
Om verbranding in het komende jaar te voorkomen, is het aan te raden om de citrusboom de eerste 2 weken in de de schaduw te zetten. De 2 weken erna kun je de citrusboom op een plek zetten
waar hij in de ochtend of avond zon krijgt, maar waar er nog geen sterke middagzon is. Pas daarna kun je de citrusboom op de meest zonnige plek van de tuin of het balkon zetten. Op die manier
is de kans op verbranding kleiner, vooral wanneer de citrusboom in de winter te weinig licht heeft gekregen.
Er zitten zwarte of bruine vlekken op mijn citrusboom. Wat kan dit zijn?
Zwarte of bruine vlekken kunnen door verschillende dingen veroorzaakt worden. Allereerst is het belangrijk om te kijken of de vlekken van de bladeren afgehaald kunnen worden met een vochtig
doekje of met de rand van een lepel. Wanneer de vlekken van de bladeren afgehaald kunnen worden met een vochtig doekje, dan gaat het waarschijnlijk om roetdauwschimmel. Meer hierover kun je
lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: ROETDAUW SCHIMMEL HERKENNEN EN BESTRIJDEN. Als de
vlekken er met de rand van een lepel af komen, dan zijn de vlekken waarschijnlijk schildluizen. Meer hierover kun je lezen op BIOLOGISCHE BESTRIJDING: SCHILDLUIZEN HERKENNEN EN BESTRIJDEN .
Wanneer de zwarte of bruine vlekken niet van de plant af te halen zijn, dan is de kans groot dat deze door een schimmel veroorzaakt worden. De vlekken zitten dan vaak in een asymmetrisch
patroon op het blad. Dat wil zeggen, de linkerkant van het blad heeft hele andere vlekken dan de rechterkant van het blad. Rondom de zit er vaak een gele verkleuring rondom de zwarte or
bruine vlekken. Verder zit er aan de onderkant van het blad waar de vlek zit vaak ook een verkleuring. In de meeste gevallen werkt een anti-schimmel middel dat toegestaan is voor de
biologische landbouw, zoals een koperspray of een zwavelspray, goed. Voorbeelden hiervan zijn Solabiol Microsulfo en
Edialux Cuprex Garden.
Bladval bij citrusbomen




Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Wanneer een citrusboom zijn bladeren verliest, dan is het belangrijk om de citrusboom goed te onderzoeken. Meestal wordt de bladval door een probleem in de verzorging of een insectenplaag veroorzaakt. Door goed naar de bladeren, de takken en de grond te kijken, kun je er meestal achter komen waardoor de bladval wordt veroorzaakt.
Er vallen plotseling veel donkergroene bladeren van mijn citrusboom. Waardoor komt dit?
Wanneer een citrusboom plotseling, binnen enkele dagen, een grote hoeveelheid gezonde bladeren laat vallen, dan heeft de citrusboom meestal las van stress. Dit kan bijvoorbeeld worden
veroorzaakt doordat de citrusboom verplaatst is, verpot is, na een periode van droogte opeens veel water heeft gekregen of heel koud water heeft gehad terwijl de grond heel warm was.
Om citrusbomen sneller te laten herstellen van stress, kun je een natuurlijk auxine supplement aan de grond toevoegen, zoals Auxine Biostimulant. Wanneer de citrusboom stress ervaar, dan daalt het auxine niveau in de wortels. Dit veroorzaakt een kettingreactie die er uiteindelijk voor
zorgt dat de citrusboom zijn bladeren laat vallen. Om te herstellen van de stress, is het dus belangrijk dat het auxine niveau in de wortels zo snel mogelijk weer omhoog gaat.
Er vallen regelmatig bladeren van mijn citrusboom af waardoor de citrusboom er kaal uit begint te zien. Waardoor komt dit?
Wanneer er over een lange periode regelmatig bladeren van de citrusboom afvallen, dan wordt dit meestal veroorzaakt door een probleem in de verzorging of een insectenplaag. Probeer de
citrusboom van boven tot onder te onderzoeken. Kijk ook goed naar de gevallen bladeren, om erachter te komen of er vlekken op zitten. Door goed naar de symptomen te kijken, kun je er meestal
achter komen wat de citrusboom mankeert.
Vorstschade bij citrusbomen







Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Een citrusboom die door vorst beschadigd is, heeft vaak hangende bladeren die ofwel gedeeltelijk beige-wit zijn, of brons-bruine vlekken hebben. Takken en vruchten vertonen vaak dezelfde verkleuringen. Wanneer de citrusboom vorstschade heeft opgelopen, maar nog wel leeft, dan zullen de bladeren kort na de vorst van de citrusboom af vallen. Ondanks dat het onlogisch klinkt, is het geen goed teken wanneer de beschadigde bladeren na de vorst nog aan de citrusboom blijven hangen. Dit betekent namelijk dat de citrusboom dood is gegaan. Op de pagina CITRUSBOMEN VERZORGEN: WINTERHARDHEID EN VORSTBESCHERMING kun je meer lezen over vorstschade bij citrusbomen.
Mijn citrusboom heeft onbeschermd buiten gestaan toen het vroor. Hoe weet ik of mijn citrusboom nog leeft?
Wanneer citrusbomen bloot zijn gesteld aan vorst, dan zien de aangetaste bladeren er meestal eerst uit alsof ze in water zijn geweekt. Ook hangen de bladeren vaak slap naar beneden. In de
weken die volgen worden aangetaste bladeren dor, wit of bruin. Als de bladeren verkleuren en aan de takken blijven hangen, dan is in ieder geval de tak dood gegaan. Wanneer dit bij alle
bladeren gebeurt, dan zit er waarschijnlijk geen leven meer in de citrusboom.
Als de citrusboom dood is gegaan door de vorst, dan zie je dat in de weken na de vorst de takken langzaam dor en bruin worden. Wanneer je een klein stukje van de buitenlaag van de doden
takken af schraapt, dan zie je dat er geen groen meer onder zit. Zie je nog wel een groene laag, dan is de tak nog in leven.
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: WINTERHARDHEID EN VORSTBESCHERMING
!
Mijn citrusboom is beschadigd door vorst, maar nog niet dood. Wat kan ik het beste doen?
Wanneer een citrusboom bloot is gesteld aan vorst en de meeste bladeren kort daarna van de citrusboom afgevallen zijn, dan is de kans groot dat de citrusboom alleen beschadigd is door de
vorst en er niet aan dood is gegaan. Zolang er geen takken dood gaan, hoef je niets speciaals te doen om de citrusboom te laten herstellen.
Als de citrusboom nog in leven is, maar er wel takken zijn die dood zijn gegaan, dan is het vooral belangrijk om niet te gaan snoeien. Wacht pas tot de zomer voordat je dood hout wegknipt.
Zorg ervoor dat je in de zomer geen levende takken weghaalt. Ook is het belangrijk om de hoeveelheid plantenvoeding aan te passen aan de hoeveelheid schade aan de kroon. Stel dat 30% van de
kroon dood is gegaan, dan verminder je de hoeveelheid stikstof, fosfor en kalium het komende jaar met 30%. Verder is het belangrijk dat de citrusboom veel licht krijgt en dat de bodem een
constante vochtigheid houd. Meer hierover kun je lezen op de citrus overzichtpagina
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: WINTERHARDHEID EN VORSTBESCHERMING
!
Problemen met de bloemen en vruchten aan citrusbomen











Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
Het kost een citrusboom veel energie om te bloeien en om vruchten te krijgen. Wanneer de citrusboom te weinig licht, water of plantenvoeding krijgt, dan zie je vaak dat er problemen met de vruchten ontstaan. Ook kunnen schimmels en insecten de citrusvruchten beschadigen. Een citrusboom waar bloemen of vruchten aan zitten moet dus extra goed verzorgd worden om een lekkere oogst te kunnen krijgen.
Mijn citrusboom krijgt geen bloemen en vruchten. Waardoor komt dit?
De belangrijkste reden dat citrusbomen geen bloemen en vruchten krijgen, is dat de citrusboom te jong is. Nieuwe citrusbomen zijn meestal 1 tot 2 jaar oud bij aankoop. Een citrusboom is pas
oud genoeg om bloemen en vruchten te krijgen wanneer de boom 6 tot 10 jaar oud is. Ondanks dat de citrusbomen in het tuincentrum eigenlijk te jong zijn om bloemen en vruchten te krijgen,
hangen ze er vaak toch mee vol. Dit komt, omdat de planten vaak behandeld worden met plantenhormonen die de bloei forceren. Dit zorgt ervoor dat de planten er leuk uit zien, maar helaas zorgt
dit er ook voor dat de citrusboom weinig suikerreserves heeft en dat de plant vaak moeite heeft om na aankoop verder te groeien.
Als je de citrusboom een aantal jaren geleden gekocht heeft en de citrusboom wil niet bloeien, dan is het belangrijk om te kijken of de citrusboom iets te kort komt. Een tekort aan licht is
de grootste oorzaak van een gebrek aan bloemen en vruchten. Op de pagina CITRUSBOMEN VERZORGEN:
LICHT kun je hier meer over lezen. Ook kan het zijn dat de citrusboom te weinig plantenvoeding krijgt. Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN:
PLANTENVOEDING. Ook kan een gebrek aan bloemen veroorzaakt worden doordat de citrusboom te vaak of te hevig gesnoeid is. Een citrusboom kan beter zo min mogelijk gesnoeid worden. Op
de pagina CITRUSBOMEN VERZORGEN:
SNOEIEN kun je hier meer over lezen.
Wanneer een citrusboom oud en gezond genoeg is om te bloeien, maar dit niet doet, kan het zijn dat de citrusboom het te comfortabel heeft. Als de citrusboom oud genoeg is, al jaren heel
gezond is, en voldoende licht, water en plantenvoeding krijgt, dan kun je de citrusboom gecontroleerd laten opdrogen. Hierdoor maakt de citrusboom hormonen aan die de bloei kunnen stimuleren.
Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: WATER
GEVEN.
Er vallen veel bloemen van mijn citrusboom af. Hoe komt dit?
Citrusbomen krijgen veel meer bloemen dan vruchten. Voordat de bloemknoppen open gaan, begint de citrusboom zijn bloemen uit te dunnen. Dit gaat door totdat de vruchten rijp zijn.
Uiteindelijk groeit 0,5 tot 5% van de bloemen uit tot een rijpe vrucht. Het laten vallen van bloemen is dus een natuurlijk proces.
j Hoeveel van de bloemen uiteindelijk uitgroeien tot een rijpe vrucht hangt vooral af van de hoeveelheid suikers die de citrusboom produceert en in voorraad heeft. Om zo veel mogelijk
vruchten te krijgen, is het dus belangrijk dat de citrusboom veel suikers kan produceren. Om dit te doen, heeft de citrusboom vooral veel licht nodig. Binnen in huis moet een citrusboom onder
een kweeklamp staan om voldoende licht op te nemen om überhaupt te kunnen overleven. Om de bloemen en vruchten van voldoende suikers te voorzien, heeft de citrusboom zeer sterke kweeklampen
nodig. Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: LICHT.
Er vallen veel onrijpe vruchten van mijn citrusboom af. Hoe komt dit?
Citrusbomen krijgen enorm veel vruchten en jonge vruchten. Een volwassen, grote citrusboom kan wel 250.000 bloemen krijgen, waarvan er maar 1250 tot 12.500 uitgroeien tot een rijpe
vrucht.
De meeste onrijpe vruchten vallen ongeveer 1 tot 3 maanden na de bloeiperiode. Ongeveer 80 tot 90% van de onrijpe vruchten vallen dan van de citrusboom af. Een aantal maanden later, wanneer
de citrusvruchten hun maximale grootte hebben bereikt, maar nog groen zijn, vallen er meestal nog een aantal vruchten van de boom af.
Uiteindelijk valt 99,5 tot 95% van de bloemen van de citrusboom van de boom af voordat de vruchten rijp zijn. Om 1 citrusvrucht te kunnen oogsten, moet de citrusboom dus eigenlijk 20 tot 200
bloemen krijgen.
Hoe kan ik voorkomen dat mijn citrusboom veel bloemen en onrijpe vruchten laat vallen?
Het is normaal dat citrusbomen hun bloemen en onrijpe vruchten laten vallen. Ongeveer 0,5 tot 5% van de bloemen groeit uit tot een rijpe vrucht. Om ervoor te zorgen dat er zo veel mogelijk
bloemen uitgroeien tot een rijpe vrucht, is het vooral belangrijk om de citrusboom voldoende licht te geven. De hoeveelheid suikers die opgeslagen zijn in de citrusboom en die de citrusboom
elke dag produceert bepalen voor een groot deel hoeveel vruchten er aan de citrusboom kunnen blijven hangen. Citrusbomen die binnen staan, moeten daarom altijd onder een kweeklamp gezet
worden. Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: LICHT.
Wanneer de citrusboom meer dan voldoende licht krijgt, dan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de citrusboom vanaf het moment dat de bloemknoppen zichtbaar worden voldoende water
krijgt. Een tensiometer, een bodemvochtigheidssensor of een waterlont kunnen helpen om de vochtigheid van de citrusboom constant te houden. Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN: WATER GEVEN.
Uiteraard is het belangrijk dat de citrusboom in een ruimte plantenbak is geplant en dat de citrusboom voldoende plantenvoeding krijgt. Op de citrusbomen overzicht pagina kun je van alles lezen over de verzorging van citrusbomen.
De vruchten aan mijn citrusboom barsten open. Wat kan ik hieraan doen?
Wanneer de bijna rijpe of rijpe citrusvruchten die aan de citrusboom hangen open barsten, dan komt dit meestal omdat de grond waarin de citrusboom staat eerst heel droog was en vervolgens
heel nat gemaakt is. In de toekomst kun je dit voorkomen door de vochtigheid van de grond constant te houden, bijvoorbeeld door een waterlont te gebruiken. Meer hierover kun je lezen op
CITRUSBOMEN VERZORGEN: WATER GEVEN.
Als er veel vruchten open barsten, dan kan het zijn dat de schil van de citrusvruchten erg dun is. Dit wordt meestal veroorzaakt door een tekort aan kalium of calcium in de grond. Het kan
nodig zijn om de citrusboom meer plantenvoeding te geven. Meer hierover kun je lezen op CITRUSBOMEN VERZORGEN:
PLANTENVOEDING.
Problemen met de stam, takken of wortels van citrusbomen











Scroll horizontaal voor meer foto’s >>>
De conditie van de wortels, de stam en de takken bepalen voor een groot deel hoe gezond de citrusboom is. De wortels nemen water en voedingsstoffen uit de bodem op. Deze worden via de stam naar de takken vervoerd. Vanaf de takken gaan de voedingsstoffen naar de bladeren en de vruchten. Ook worden suikers van de bladeren naar de takken vervoerd naar plekken waar er meer suikers nodig zijn, bijvoorbeeld naar de vruchten. Doordat de wortels, de stam en de takken een cruciale rol spelen in de gezondheid van de citrusboom, zorgen problemen in de wortels, in de stam of in de takken vaak voor problemen.
Er komt een tak uit de onderkant van mijn citrusboom die andere bladeren heeft dan de rest van de kroon. Hoe komt dit?
Wanneer er een tak uit de onderkant van de citrusboom komt die andere soort bladeren heeft dan de kroon, dan groeit deze uit de onderstam. Bij citrusbomen die geënt zijn wordt de kroon van
een citrusboom waar lekkere vruchten aan komen “geplakt” op de stam en wortels van een citrusboom die hele goede sterke wortels krijgt. Soms gebeurt het dat er uit deze onderstam een tak
groeit. Deze kun je het beste dicht bij de stam afknippen of zagen.
De takken van mijn citrusboom verliezen hun bladeren en verdorren daarna. Wat kan dit zijn?
Wanneer de takken van een citrusboom hun bladeren verliezen en daarna bruin worden en opdrogen, dan is er iets mis met de citrusboom. Om erachter te komen wat er aan de hand kan zijn, is het
aan te raden om de bladeren die nog aan de citrusboom zitten en die pas van de boom afgevallen zijn goed te onderzoeken. Verkleuringen en vervormingen kunnen een aanwijzing geven wat er aan
de hand is met de citrusboom. Ook is het belangrijk om goed naar de grond te kijken. Vaak worden verdorde takken veroorzaakt door een probleem met de wortels. Wanneer er mos of algen op de
grond groeien, dan kan dit een teken zijn dat er iets mis is met de drainage van de grond. Ook een vieze geur kan wijzen op wortelrot.
Vragen en Opmerkingen
Het kweken van citrusbomen gaat meestal goed, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over jouw citrusboom, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus gastenboek. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.
Bronnen en verder lezen
Agustí, M., Reig, C., Martínez-Fuentes, A., & Mesejo, C. (2022). Advances
in Citrus Flowering: A Review. Frontiers in Plant Science, 13.
Archer, L., Brewer, M., Adhikari, B., Esteves, E., Vincent, C., & Vashisth, T. (2021). Management Options for Improving Flowering in Citrus Production: HS1399, 12/2020. EDIS, 2021(1), 6-6.
Begeman, J., & Wright, G. (2009). Diagnosing Home Citrus Problems.
Burns, J.K. (1997). Citrus Fruit Abscission.
Cooper, W.C. (1961).
Toxicity and Accumulation of Salts in Citrus Trees on Various Rootstocks in Texas.
Davies, P.S. Fruit Drop Problems Of Citrus.
Dewdney, M. M., & Yates, J. D. (2009). Foliar Fungal Disease
Management for Commercial Citrus Groves. EDIS, 2009(8).
Embleton, T., Jones, W., Platt, R., & Burns, R. (1974). Potassium nutrition and deficiency in citrus. California Agriculture, 28(8), 6-8.
Espargham, N., Mohammadi, H., & Gramaje, D. (2020). A survey of trunk disease
pathogens within citrus trees in Iran. Plants, 9(6), 754.
Ferguson, L., & Grattan, S. R. (2005). How salinity damages citrus:
osmotic effects and specific ion toxicities. HortTechnology, 15(1), 95-99.
Futch, S. H., & Jackson, L. K. (1995). Identification of mites, insects, diseases, nutrition symptoms and disorders on citrus.
Graham, J. H., & Timmer, L. W. (1992). Phytophthora diseases of citrus. Plant diseases of international importance, 3,
250-269.
Iglesias, D. J., Cercós, M., Colmenero-Flores, J. M., Naranjo, M. A., Ríos, G., Carrera, E., ... & Talon, M. (2007). Physiology of citrus fruiting. Brazilian Journal of Plant Physiology, 19, 333-362.
Juan, L. I., & Jiezhong, C. H. E. N. (2017). Citrus fruit-cracking:
causes and occurrence. Horticultural Plant Journal, 3(6), 255-260.
Khanchouch, K., Pane, A., Chriki, A., & Cacciola, S. O. (2017). Major and emerging fungal
diseases of citrus in the Mediterranean Region. Citrus Pathology, 1(10.5772), 66943.
Krezdorn, A. H. (1986). Flowering and fruit set of citrus. Citrus short course citrus flowering,
fruit set and development. Inst. of Food and Agr. Sci., Gainesville, 1-14.
Long, A., Zhang, J., Yang, L. T., Ye, X., Lai, N. W., Tan, L. L., ... & Chen, L. S. (2017). Effects of low pH on photosynthesis, related physiological parameters, and nutrient profiles of citrus. Frontiers in plant science, 8, 185.
Marschner, H. (1995). 12-diagnosis of deficiency and toxicity of mineral
nutrients. Mineral Nutrition of Higher Plants: 461-479.
Mendonça, L. B. P., Zambolim, L., & Badel, J. L. (2017). Bacterial
citrus diseases: major threats and recent progress. Journal of Bacteriology & Mycology: Open Access, 5(4), 340-350.
Migheli, Q., Cacciola, S. O., Balmas, V., Pane, A., Ezra, D., & di San Lio, G. M. (2009). Mal secco disease caused by Phoma tracheiphila: a potential threat to lemon production worldwide. Plant Disease, 93(9), 852-867.
Mondal, S. N., & Timmer, L. W. (2006). Greasy spot, a serious endemic problem for
citrus production in the Caribbean Basin. Plant disease, 90(5), 532-538.
Naqvi, S. A. H., Wang, J., Malik, M. T., Umar, U. U. D., Hasnain, A., Sohail, M. A., ... & Datta, R. (2022). Citrus Canker—Distribution, Taxonomy, Epidemiology, Disease Cycle, Pathogen Biology, Detection, and Management: A Critical Review and Future Research
Agenda. Agronomy, 12(5), 1075.
Olsen, M. W. (2000). Diseases of citrus in Arizona.
Polek, M. (2007). Citrus bacterial canker disease and Huanglongbing (citrus greening). UCANR Publications.
Raveh, E. (2005). Methods to assess potential chloride stress in citrus:
analysis of leaves, fruit, stem-xylem sap, and roots. Horttechnology, 15(1), 104-108.
Reddy, G. S., & Murti, V. D. (1985). Citrus
diseases and their control. Citrus diseases and their control.
Sagouti, T., Belabess, Z., Rhallabi, N., Barka, E. A., Tahiri, A., & Lahlali, R. (2022). Citrus Stubborn Disease: Current Insights on an Enigmatic Problem Prevailing in Citrus Orchards. Microorganisms, 10(1), 183.
Savita, G. S. V., & Nagpal, A. (2012). Citrus diseases caused by Phytophthora species. GERF bull biosci, 3(1), 18-27.
Srivastava, A. K., & Shirgure, P. S. (2018). Nutrient diagnostics and fertilizer prescription in Citrus: a perspective analysis. J. Eco-friendly Agric, 13(2),
1-17.
Stewart, I., & Leonard, C. D. (1952). The cause of yellow tipping in citrus leaves. In Proceedings of the Florida State Horticultural Society (Vol. 65, pp.
25-27).
Tennant, P. F., Robinson, D., Fisher, L., Bennett, S. M., Hutton, D., Coates-Beckford, P., & Mc Laughlin, W. (2009). Diseases and pests of citrus (Citrus spp.). Tree and Forestry Science and Biotechnology, 3(2),
81-107.
Tipu, M. M. H., Masud, M. M., Jahan, R., Baroi, A., & Hoque, A. K. M. A. (2021). Identification of citrus greening based on visual symptoms: A grower's diagnostic toolkit. Heliyon, 7(11), e08387.
Vashisth, T., Dewdney, M. & Diepenbrock, L. (2020). Fruit Drop Of Citrus In Summer Months. Citrus Industry, June, 2020.
Yang, G. H., Yang, L. T., Jiang, H. X., Li, Y., Wang, P., & Chen, L. S. (2012). Physiological impacts of magnesium-deficiency in Citrus seedlings: photosynthesis, antioxidant system and carbohydrates. Trees, 26(4),
1237-1250.
Zekri, M., Oswalt, C., Futch, S., & Hurner, L. (2016). Freeze
damage symptoms and recovery for citrus.
Zekri, M., & Obreza, T. (2003). Macronutrient Deficiencies in Citrus:
Calcium, Magnesium, and Sulfur: SL 202/SS421, 1/2003. EDIS, 2003(3).
Zekri, M., & Obreza, T. (2013). Calcium (Ca) and sulfur (S) for citrus
trees. The Soil and Water Science Department, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida: Gainesville, FL, USA.
Zekri, M., & Obreza, T. A. (2003). Micronutrient deficiencies in
citrus: iron, zinc, and manganese (pp. 1-3). University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, EDIS.
Zekri, M., & Obreza, T. (2014). Boron (B) and Chlorine (Cl) for
Citrus Trees: SL406/SS619, 3/2014. EDIS, 2014(4).