Pandan planten (Pandanus amaryllifolius) staan bekend om hun speciale aroma, die vergelijkbaar is met de geur van jasmijnrijst. Doordat de pandan plant niet veel licht nodig heeft, goed in een pot kan overleven en veel warmte nodig heeft, is het een ideale kamerplant. In dit artikel kun je lezen hoe je zelf een pandan plant kunt kweken.

Pandan planten zijn steriel. Dat betekent dat ze niet bloeien en geen zaden of vruchten krijgen. Wanneer je graag een pandan plant wilt hebben, dan zul je dus altijd een stekje moeten kopen.

Pandan planten zijn soms moeilijk te vinden in Nederland en België. Vroeger verkochten toko’s pandan plantjes, maar tegenwoordig worden deze niet meer zo veel verkocht. Nu zijn ze alleen nog bij kleine kwekers en privékwekers te koop.

Pandan planten houden erg van water. De pandan plant kan zelfs in een laagje stilstaand water overleven. Dit komt, omdat pandan planten luchtwortels hebben, die helpen om zuurstof op te nemen. Pandan planten zijn hierdoor een van de weinige planten die echt geschikt zijn voor een plantenbak met een waterreservoir, zoals een plantenbak van Ecopots of een Lechuza. Ook zou je natuurlijk eventueel zelf een plantenbak met een waterreservoir in elkaar kunnen knutselen.

Pandan planten kunnen in de volle grond 4 tot 5 meter hoog worden. In een plantenbak blijven pandan planten gelukkig een stuk kleiner. Om een pandan plant groot genoeg te laten worden om er regelmatig bladeren van af te kunnen knippen is een plantenbak van minimaal 30 centimeter doorsneden en een hoogte van minimaal 40 centimeter aan te raden. In kleinere plantenbakken kan een pandan plant meestal ook goed overleven, alleen groeit de pandan plant dan wat langzamer.

Net als veel andere tropische planten, houden pandan planten van een wat zuurdere grond met veel organisch materiaal. Een potgrond die gemaakt is voor zuurminnende planten, zoals Pokon Hortensia Potgrond of DCM Potgrond Heide, Azalea, Hortensia & alle Zuurminnende Planten, is daarom ideaal. Eventueel kun je 3 delen zuurminnende potgrond mengen met 1 deel wormenmest. Hierdoor wordt de potgrond nog rijker en zit de potgrond meteen vol met goede micro-organismen die de groei van de pandan plant stimuleren.

Net als veel andere kleine, tropische planten heeft de pandan plant relatief weinig zon nodig. Wel is de pandan plant beter bestand tegen volle zon dan veel andere tropische planten. Als de pandan plant elke dag een korte tijd in de volle zon terecht komt, dan zullen de bladeren niet verbranden.

Een lichtintensiteit tussen de 60 en 800 μmol/m²/s voor ongeveer 12 uur per dag zou ideaal zijn. Hierdoor is een zonnige, warme vensterbank een ideale plek voor een pandan plant. Ook kun je de pandan plant onder een kweeklamp zetten die vooral rood licht uitstraalt. Volgens onderzoek is een ouderwetse 15 Watt gloeilamp zelfs voldoende om een pandan plant goed te laten groeien.

Pandan planten houden erg van water en vochtigheid. Vaak groeien pandan planten in Zuidoost-Azië zelfs op stukken grond die een deel van het jaar ondergelopen zijn. Anders dan bij andere kamerplanten, hoef je je geen zorgen te maken dat je pandan plant te veel water krijgt.

Zoals eerder gezegd kun je een pandan plant het beste kweken in een plantenbak met een waterreservoir. Door de pandan plant een paar keer per week water te geven, zorg je ervoor dat het waterreservoir vol blijft en de grond vochtig blijft.

Pandan planten houden niet alleen van een vochtige bodem, maar ook van vochtige lucht. Om pandan planten beter te laten groeien kun je ze elke dag even inspuiten met water of een kleine luchtbevochtiger in de buurt van de plant zetten. Als de pandan plant in de buurt van een verwarming staat die regelmatig aan wordt gezet, dan kun je een bakje water op de verwarming zetten om te voorkomen dat de lucht te droog wordt.

Pandan planten kunnen grote hoeveelheden stikstof opnemen en gebruiken. Vandaar dat pandan planten in tropische gebieden gebruikt worden om overtollig stikstof uit vervuild water van boerderijen te filteren. Om een pandan plant snel en krachtig te laten groeien, heeft een pandan plant elk jaar voldoende stikstof, fosfor en kalium nodig. 

Pandan planten hebben elk naar ongeveer 9 gram pure stikstof, 4,5 gram pure fosfor en 4,5 gram pure kalium nodig. Om de bodem in goede conditie te houden, kun je hier het beste een organische meststof voor gebruiken. Een plantenvoeding met neem cake, zoals Humeen Neem Mest, of gecomposteerde koemest zijn hiervoor geschikt. Van de Humeen Neem Mest heeft de pandan plant elk jaar ongeveer 250 gram nodig. Van de gecomposteerde koemest heeft een pandan plant ongeveer 300 gram per jaar nodig.

Om pandan planten een boost te geven, kun je de plant 1 keer per maand inspuiten met zeewierextract. Hierin zitten sporenelementen en natuurlijke plantenhormonen die de groei van de pandan plant stimuleren.

Wanneer de pandan in een grote pot staat, in een ruimte met voldoende gefilterd licht, een hoge temperatuur en een hoge luchtvochtigheid, dan kunnen de eerste bladeren na 6 maanden geplukt worden. Onder ideale omstandigheden groeit een pandan plant snel en kun je er wel 60 bladeren per jaar van oogsten. In kleinere potten bij temperaturen rond de 20 graden Celsius zal de pandan plant langzamer groeien en kun je waarschijnlijk zo’n 10 bladeren per plant per jaar oogsten.

Om de bladeren van de pandan plant te oogsten, snij je ze simpelweg van de plant af. Oudere pandan bladeren bevatten meestal meer chlorofyl en meer smaakstoffen, dus deze zijn het geschiktst om te oogsten.

Het zelf kweken van groenten, fruit, kruiden en bloemen gaat meestal gemakkelijk, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over het kweken van planten, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus formulier. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.

• Adhamatika, A., Murtini, E. S., & Sunarharum, W. B. (2021, April). The effect of leaf age and drying method on physico-chemical characteristics of pandan (Pandanus amaryllifolius Roxb.) leaves powder. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 733, No. 1, p. 012073). IOP Publishing.
• Amnan, M. A. M., Aizat, W. M., Khaidizar, F. D., & Tan, B. C. (2022). Drought stress induces morpho-physiological and proteome changes of Pandanus amaryllifolius. Plants, 11(2), 221.
• Areesrisom, P., Toakaenchan, N., Kawaree, R., Thonnalak, T., & Areesrisom, K. (2018). Effects of shading during cultivation on chlorophyll and 2-acetyl-1-pyrroline contents of Pandanus amaryllifolius Roxb. leaves. Journal of Agriculture.
• Cartegenas, D. (1997). Increased pandan production through fertilization. In 1996 Regional R and D [Research and Development] Symposia,(Philippines), 27 Jun-12 Sep 1996. PCARRD.
• Haryadi, R., Saputra, D., Wijayanti, F., Yusofa, D. A., Ferlis, N. N., Alizkan, U., & Priane, W. T. (2017). Pengaruh cahaya lampu 15 watt terhadap pertumbuhan tanaman Pandan (Pandanus Amaryllifolius). Gravity: Jurnal Ilmiah Penelitian dan Pembelajaran Fisika, 3(2).
• Keim, A. P., & Sujarwo, W. (2021). Pandanus amaryllifolius Roxb. ex Lindl. Pandanaceae. In Ethnobotany of the Mountain Regions of Southeast Asia (pp. 783-789). Cham: Springer International Publishing.
• Peter, K. V. (Ed.). (2006). Handbook of herbs and spices: volume 3. Woodhead publishing.
• Ping, H. A. N., Kumar, P., & Ong, B. L. (2014). Remediation of nutrient-rich waters using the terrestrial plant, Pandanus amaryllifolius Roxb. Journal of Environmental Sciences, 26(2), 404-414.
• Staples, G. W., & Kristiansen, M. S. (1999). Ethnic culinary herbs: A guide to identification and cultivation in Hawaii. University of Hawaii Press.
• Stone, B. C. (1978). Studies in Malesian Pandanaceae XVII on the taxonomy of ‘Pandan Wangi’A Pandanus cultivar with scented leaves. Economic Botany, 32(3), 285-293
• Wakte, K. V., Nadaf, A. B., Thengane, R. J., & Jawali, N. (2009). Pandanus amaryllifolius Roxb. cultivated as a spice in coastal regions of India. Genetic resources and crop evolution, 56(5), 735-740.
• Wakte, K. V., Nadaf, A. B., Thengane, R. J., & Jawali, N. (2009). In vitro regenerating plantlets in Pandanus amaryllifolius Roxb. as a model system to study the development of lower epidermal papillae. In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 45(6), 701-707.
• Wakte, K. V., Zanan, R. L., Saini, A., Jawali, N., Thengane, R. J., & Nadaf, A. B. (2012). Genetic diversity assessment in Pandanus amaryllifolius Roxb. populations of India. Genetic resources and crop evolution, 59(7), 1583-1595.
• Wong, J. (2013). James Wong's Homegrown Revolution. Hachette UK.