De Beste Eetbare Planten Voor Een Outdoor Verticale Tuin

De Moestuin: De Beste Eetbare Planten Voor Een Outdoor Verticale Tuin

In dit artikel vindt je een overzicht van meer dan 50 eetbare planten die klein genoeg zijn, of gehouden kunnen worden, om in een verticale tuin te kweken. Naast een hele lijst met gewone en ongewone eetbare planten, kun je hier ook meer algemene informatie vinden over wat een plant geschikt maakt voor een verticale tuin. Zo kun je er zelf achter komen of je favoriete planten geschikt is voor een verticale tuin, ook als deze niet in onze lijst staat!

Planten voor een outdoor verticale tuin

In het plantenoverzicht hieronder staan meer dan 50 eetbare plantensoorten die het goed kunnen doen in een verticale tuin. Bij het selecteren van de planten zijn we er vanuit gegaan dat de vakjes van de gemiddelde verticale tuin minimaal 5 liter grond bevatten, en dat ze minimaal 15 centimeter hoog zijn. Op basis hiervan raden we aan om alleen planten in de verticale tuin te gebruiken die maximaal 30 centimeter hoog en breed worden, of door te snoeien op deze grote gehouden kunnen worden.

De planten in het plantenoverzicht doen het over het algemeen goed in een verticale tuin, mits ze natuurlijk de juiste hoeveelheid licht, warmte, water en plantenvoeding krijgen. Ondanks dat de planten in het overzicht het goed doen in een verticale tuin, is het vaak wel zo dat ze het minder goed doen dan in de volle grond of een gewone grote plantenbak. Dit komt, omdat een plant in de meeste verticale tuinen nu eenmaal weinig grond tot zijn beschikking heeft om water en voedingsstoffen uit op te nemen.

De planten in het plantenoverzicht hieronder zijn geordend op de minimale hoeveelheid zon die ze nodig hebben. Onder het overzicht staat meer informatie over de hoeveelheid zon die op een verticale tuin valt en over andere eigenschappen die die van belang kunnen zijn bij het kiezen van planten voor in de verticale tuin.

Volle zon

Hieronder vindt je planten die buiten gekweekt kunnen worden in een verticale tuin die in de volle zon staat. Dit houdt in dat deze planten meer dan 6 uur direct zonlicht per dag nodig hebben om een fijne oogst te kunnen geven. Deze planten geven vaak een slechte oogst wanneer ze minder dan 6 uur per dag direct zonlicht krijgen, en zijn dus minder geschikt om in de halve of volle schaduw te kweken.

  • Aardbei (Fragaria × ananassa): Aardbeien doen het over het algemeen goed in een verticale tuin, mits de grond vochtig blijft en je de verticale tuin kunt beschermen tegen vogels en slakken. Doordat de aardbeien in een verticale tuin hangen, en niet op de grond liggen, heb je meestal minder last van schimmels die de lekkere vruchten aantasten dan wanneer je ze in de volle grond of in een gewone plantenbak kweekt.
    • Aanbevolen rassen: Roman - Cupido
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 4 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
verticale tuin, aardbeien kweken
Aardbeien doen het meestal goed in een verticale tuin, vooral wanneer je voldoende water geeft en vogels en slakken kunt afschrikken.
  • Amaranthus (bayam, Chinese spinazie) (Amaranthus): Chinese spinazie, ook wel bayam genoemd, is in Nederland en Belgie nog niet zo bekend als bladgroente, maar in Azië wel. Bij ons wordt de amaranthus plant, die ook wel kattenstaart wordt genoemd, wel gekweekt, maar dan vooral voor de sier. In de eetbare verticale tuin kun je Chinese spinazie op dezelfde manier kweken als pluksla, waarbij je de plantjes regelmatig 5 centimeter boven de grond af knipt. Het is wel belangrijk dat je deze plant regelmatig oogst, want als je de plant zijn gang laat gaan kan hij erg groot worden.
    • Aanbevolen rassen: DriekleurigAmaranthus Dubius
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Choy sum (Brassica rapa var. parachinensis): Choy sum, ook wel Cai Xin, Chinese bloeiende kool of choisam genoemd, is een bladgroente die erg op paksoi lijkt. In de meeste gevallen kun je choy sum het beste op dezelfde manier kweken als pluksla, waarbij je de bladeren regelmatig 5 centimeter boven de grond af knipt. Wanneer je een compact ras zaait, dan kun je er voor kiezen de plant pas te oogsten zodra de eerste bloemen open gaan. Je oogst dan de bladeren, stengels en bloemknoppen, die gebruikt kunnen worden om te roerbakken. Hou er wel rekening mee dat choy sum een groente is die veel warmte nodig heeft, en daarom pas buiten gekweekt kan worden wanneer de grond niet veel kouder dan 15 graden Celsius wordt. Hierdoor is het kweken van choy sum vooral geschikt voor verticale tuinen die aan een warme muur op het zuiden hangen.
    • Aanbevolen rassen: Hon Tsai Tai - Groene Cai Xin
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot augustus
  • Komkommer (Cucumis sativus): De meeste komkommer planten zijn te groot voor de gemiddelde verticale tuin. Om komkommers in een verticale tuin te kunnen kweken, heb je dan ook een ras nodig die nauwelijks ranks, ofwel die gewoon erg klein blijft. Helaas zijn de meeste komkommer rassen die echt kleine planten produceren, zoals Bush Champignon, zijn helaas niet of nauwelijks in Nederland of België te koop. Controleer daarom altijd of het ras dat je wilt gaan kweken niet alleen mini komkommers krijgt, maar ook echt kleine, nauwelijks rankende planten produceert.
    • Aanbevolen rassen: Patio Snacker - Kalimero - Bush Slicer (USA) - Spacemaster (USA)
    • Categorie:  één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 4 liter (voor niet rankend ras)
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Melde (Atriplex hortensis): Melde werd vroeger op dezelfde manier gegeten als spinazie, maar tegenwoordig wordt deze plant vooral gehouden voor de sier. Voor in de verticale tuin is melde een leuke plant, omdat hij ook beschikbaar is in een rode variant. Melde planten kunnen hoog worden, daarom is het belangrijk om de bladeren regelmatig 5 centimeter boven de grond af te knippen, zodat de plant niet te groot wordt.
    • Aanbevolen rassen: Red Flash - Gele Melde
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Oost Indische Kers (Tropaeolum majus): Oost Indische Kers wordt meestal gekweekt vanwege zijn mooie bloemen, maar de plant is ook zeer geschikt voor in de eetbare tuin. Vooral de bladeren, bloemknoppen en bloemen worden vaak gegeten. Deze smaken pittig, waardoor ze wat variatie toevoegen aan een salade. De ongeopende bloemknoppen kunnen in azijn worden gedaan en daarna op dezelfde manier als kappertjes worden gegeten. De Oost Indische Kers plant kan erg groot worden, dus het is belangrijk om de plant regelmatig te snoeien, zodat hij geen last krijgt van een tekort aan voedingsstoffen.
    • Aanbevolen rassen: Tom Thumb - Jewel Of Afrikca
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Paprika en peper (Capsicum annuum): Paprika en peper planten hebben eigenlijk een plantenbak nodig waarin 15 tot 25 liter grond past om echt goed te groeien. Wanneer je het prima vindt om een wat kleinere oogst te hebben, dan kun je er eventueel voor kiezen om toch een snack paprika of snack peper plant in je verticale tuin te plaatsen. Zorg er dan voor dat je een soort kiest die niet hoger dan 20 tot 30 centimeter wordt.
    • Aanbevolen rassen: Prairie Fire - Dwarf Mixed
    • Categorie: meerjarig (mits beschermd tegen kou), niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 6 liter (voor optimale groei 15 tot 25 liter)
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Sperzieboon (officiele naam): Laag blijvende sperzieboonplanten, die ook wel stamslabonen worden genoemd, kunnen een leuke aanvulling zijn voor de verticale tuin. Laag blijvende sperziebonen planten leveren meestal niet zo’n hele grote oogst op in de verticale tuin, maar een  produceert naast sperziebonen ook mooie bloemen die bestuivers aan trekken.
    • Aanbevolen rassen: Compass - Speedy
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 3 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Tomaten (Solanum lycopersicum): De meeste tomatenrassen produceren planten die te groot zijn voor een verticale tuin. Gelukkig komen er steeds meer tomatenrassen die wel geschikt zijn voor de verticale tuin, omdat de planten van deze miniatuurrassen zeer klein blijven. Om succesvol tomaten te kweken in de verticale tuin, kun je het beste kiezen voor een tomatenras waarvan de planten niet hoger worden dan 30 centimeter.
    • Aanbevolen rassen: Tiny Tim - Minibel - Gourmandise Red - Miniscolo 
    • Categorie: meerjarig (mits beschermd tegen kou), niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: volle zon
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 1 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september

Half schaduw

Hieronder vindt je planten die buiten gekweekt kunnen worden in een verticale tuin die in de halve schaduw staat. Dit houdt in dat deze planten 3 tot 6 uur direct zonlicht per dag nodig hebben om een fijne oogst te kunnen geven. De meeste van deze planten groeien ook goed, en soms zelfs beter, wanneer ze in de volle zon worden gekweekt.

  • Basilicum (Ocimum basilicum): Wanneer je graag Italiaans eten kookt, dan kan een basilicum plant bijna niet ontbreken in je verticale tuin. Zelf gekweekte basilicum smaakt meestal niet alleen lekkerder, maar het kweken van verse kruiden zorgt er vaak ook voor dat je één van de duurste producten uit de supermarkt zelf produceert. In de winkel betaal je namelijk bijna 80 euro per kilo basilicum. Wanneer je een kant-en-klaar basilicum plantje koopt, dan is het belangrijk om goed te kijken hoeveel plantjes er werkelijk in een kweekpotje zitten. Vooral basilicum plantjes uit de supermarkt bestaan eigenlijk uit tientallen individuele plantjes. Om basilicum planten een lange tijd te laten overleven zou er minimaal 5 centimeter tussen de individuele plantjes moeten zitten als je ze regelmatig oogst, zoals pluksla, en 10 centimeter als je de basilicum planten tot een echte plant wilt laten uitgroeien.
    • Aanbevolen rassen: Genovese - Sweet Aroma 2
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Bergthee (Gaultheria procumbens): Bergthee planten krijgen in de winter rode bessen, die er niet alleen feestelijk uit zien, maar ze zijn ook nog eens eetbaar. De bessen hebben een mintachtige smaak, die niet door iedereen geliefd is. Deze plant is dus vooral leuk als je graag ongewone vruchten in de verticale tuin kweekt of graag in de winter iets feestelijks in de verticale tuin hebt staan. Uiteraard is het belangrijk om na te gaan dat de plant waarvan je de bergthee bessen gaat oogsten niet is behandeld met chemicaliën die ze ongeschikt maken voor consumptie. Als dit wel het geval is, dan kun je de bessen die bij aankoop aan de plant zitten er het beste af halen, de plant kort af spoelen en daarna nog minimaal een half jaar wachten tot je iets van de plant oogst.
    • Aanbevolen rassen: Big Berry - Very Berry
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar
  • Bladselderij (Apium graveolens): Bladselderij, ook wel snijselderij genoemd, is vooral bekend van de klassieke groentesoep. Ondanks dat dit frisse kruid vooral bekend is uit de klassieke keuken, doet bladselderij het ook goed in hippe salades. In de verticale tuin groeit bladselderij meestal prima, vooral als de bladeren en stengels regelmatig geoogst worden.
    • Aanbevolen rassen: Westlandse - Amsterdamse Donkergroene
    • Categorie: twee groeiseizoenen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar
  • Boerenkool (Brassica oleracea var. laciniata): Het fijne aan boerenkool is dat je de bladeren eigenlijk op elk moment kunt eten. Hierdoor kun je boerenkool op dezelfde manier kweken als pluksla, waarbij je de blaadjes regelmatig op ongeveer 5 centimeter boven de grond afknipt en op eet. Wanneer boerenkool op die manier gekweekt wordt, dan groeit de plant goed in een verticale tuin met wat minder grond.
    • Aanbevolen rassen: Westlandse Winter - Scarlet
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Bosaardbei (Fragaria vesca): De bosaardbei geeft kleinere vruchten dan de gewone aardbei, en heeft vaak een wat uitgesprokenere smaak. Zeker wanneer je graag verschillende soorten fruit in de verticale tuin kweekt, dan is de bosaardbei een leuke aanvulling. Ook heeft de bosaardbei wat minder zon nodig om te rijpen dan een gewone aardbei, waardoor hij op meer plekken in de tuin of op het balkon gekweekt kan worden.
    • Aanbevolen rassen: Alexandria - Baron Solemacher
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Bosui (Allium cepa): Bosuien zijn een goede keuze wanneer je graag iets pittigs in de verticale tuin wilt kweken. Bosuien hebben namelijk maar weinig grond nodig, omdat ze een klein wortelstelsel hebben. Hierdoor doen ze het vaak goed in een verticale tuin. Het fijne van het kweken van bosuien is ook dat je er voor kunt kiezen om eerst een aantal keer een stuk van de groene stengels kunt afknippen voordat je de hele bosui oogst. Dit zorgt ervoor dat je ondanks dat een bosui maar klein is, je er toch veel van kunt oogsten.
    • Aanbevolen rassen: White Lisbon - Red Ninja
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 1 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Chinese bieslook (Allium tuberosum): Het kweken van Chinese bieslook is vergelijkbaar met het kweken van gewone bieslook, alleen zijn de bladeren van de Chinese bieslook wat stugger en smaken ze scherper. 
    • Aanbevolen rassen: Knoflookbieslook
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Cranberry (Vaccinium macrocarpon): Cranberry’s, ook wel veenbessen genoemd, doen het over het algemeen goed in een wat kleinere pot, mits deze gevuld is met speciale aarde voor zuurminnende planten. Wanneer je graag verschillende vruchten in de verticale tuin kweekt, dan is het daarom zeker aan te raden om de cranberry plant eens te proberen. 
    • Aanbevolen rassen: Cranberry - Early Black
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: april tot november
  • Daglelie (Hemerocallis): Daglelies zijn vooral bekend als sierplant, maar ze zijn ook in hun geheel, van wortel tot bloem, eetbaar. Vooral de dichte bloemknoppen zijn in sommige Aziatische landen een delicatessen. Ondanks dat de hele daglelie plant eetbaar is, worden veel daglelies opgekweekt met behulp van chemicalien die ze ongeschikt maken voor consumptie. Zorg er daarom voor dat je de planten kort wast voordat je ze in de eetbare verticale tuin plant en dat je minimaal 6 maanden wacht voordat je iets van de plant eet, tenzij de planten speciaal gekweekt zijn om op te eten of het om biologisch gekweekte planten gaat.
    • Aanbevolen rassen: Citrina
    • Categorie: Meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Dille (Anethum graveolens): Dille is een aromatisch groen kruid, dat het meestal goed doet in de verticale tuin. Dille planten kunnen erg hoog worden, tot wel 60 centimeter, waardoor het in de verticale tuin belangrijk is om de planten regelmatig te oogsten.
    • Aanbevolen rassen: Compatto - Nano
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Erwten (Pisum sativum): Erwtenplanten zijn een leuke toevoeging aan een verticale tuin, vooral wanneer je een laag blijvende soort kiest die niet gaat klimmen. Er zitten namelijk veel eetbare delen aan een erwtenplant, zo kun je de jonge scheuten, de bloemen, de hele peulen en alleen de erwten eten. Ook trekken de bloemen van de erwtenplant bestuivers aan, waardoor vruchtdragende planten een grotere kans hebben om bevrucht te worden.
    • Aanbevolen rassen: Karina - Eminent
    • Categorie: één groeiseizoen, redelijk vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Kailan (Brassica oleracea (Alboglabra groep)): Kailan, ook wel Gai Lan of Chinese broccoli genoemd, is een Aziatische bladgroente. Kailan kan gekweekt worden zoals pluksla, maar meestal worden de bladeren, stengels en jonge bladknoppen pas geoogst wanneer er twee tot drie bloementjes van de stengel geopend zijn. Anders dan de meeste andere Aziatische bladgroenten kan de kailan plant al groeien bij een temperatuur van 10 graden Celsius.
    • Aanbevolen rassen: Kailan
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Klokje (Campanula): Het klokje is vooral bekend als sierplant, omdat er mooie bloemen aan komen. Wat veel mensen niet weten is dat de bladeren en bloemen van het klokje eetbaar zijn. Wanneer je het klokje in de verticale tuin wilt kweken, dan is het belangrijk dat je een klein blijvende soort uit zoekt. Ook is het belangrijk om er rekening mee te houden dat klokjes als sierplant verkocht worden, en dus vaak behandeld zijn met chemicaliën die de planten in eerste instantie niet eetbaar maken. Wacht daarom minimaal een half jaar na aankoop voordat je iets van deze plant eet, tenzij het om een biologisch gekweekte plant gaat.
  • Koriander (Coriandrum sativum): Korianderblaadjes worden niet door iedereen gewaardeerd, maar als je er van houdt is het een fijn kruid om zelf te kweken. Net als veel andere groene kruiden kan koriander behoorlijk hoog worden, tot wel 50 centimeter. Daarom is het belangrijk om de koriander regelmatig te oogsten, zodat de plant niet te groot wordt voor de verticale tuin.
    • Aanbevolen rassen: Bladkoriander - Marino
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
verticale tuin, kruiden
De meeste groenen kruiden doen het goe din een verticale tuin, zolang je regelmatig de toppen van de plant af knipt, zodat de planten niet te groot worden.
  • Mosterdblad (Brassica juncea): Mosterdblad wordt vooral gebruikt voor pittige, winterse salades, omdat de bladeren ook in de koudere maanden redelijk goed door blijven groeien. Mosterdblad is een leuke toevoeging aan de eetbare verticale tuin, vooral omdat je door verschillende soorten mosterdblad te combineren ook in de herfst en winter toch wat kleur en vorm kunt creëren. 
    • Aanbevolen rassen: Red Giant - Red Frills
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Oregano (Origanum vulgare): Oregano is een aromatisch kruid dat je vooral kent van de Italiaanse of Griekse keuken. Oregano doet het vaak goed in de verticale tuin, mits je regelmatig de toppen van de plant af knipt om te voorkomen dat de oregano plant te groot wordt. Over het algemeen zijn oregano planten wat minder goed bestand tegen kou dan veel andere houtachtige kruiden, waardoor ze meestal eerder eenjarig dan meerjarig zijn in jaren waarin het vriest.
    • Aanbevolen rassen: Oregano
    • Categorie: Meerjarig, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Paksoi (Brassica rapa subsp. chinensis): Net als veel andere Aziatische bladgroentne doet ook paksoi het goed in de verticale tuin als het op dezelfde manier gekweekt wordt als pluksla. Door de bladeren regelmatig op 5 centimeter boven de grond af te knippen blijven de paksoi planten klein, waardoor ze ook in een kleine hoeveelheid grond een goede oogst kunnen geven.
    • Aanbevolen rassen: Taisai - Green
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Palmkool (Brassica oleracea var. palmifolia): Palmkool, ook wel bekend als cavolo nero, is een harde plant die het hele jaar door gezonde, lekkere bladeren levert. Een palmkool kan erg groot worden, daarom is het aan te raden om deze plant op dezelfde manier te kweken als pluksla.
    • Aanbevolen rassen: Nero di Toscane
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Radijs (Raphanus sativus subsp. sativus): Radijzen zijn kleine planten, waardoor ze het in principe goed kunnen doen in een verticale tuin. Wel is het belangrijk dat de hoogte van de grond minimaal 5 centimeter hoger is dan de uiteindelijke lengte van de radijs. Het fijne aan het kweken van radijzen is dat je niet alleen de bol kunt op eten, maar dat de jonge bladeren ook eetbaar zijn.
    • Aanbevolen rassen: Ronde Raxe - Sparkler
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 0,5 liter (hou er rekening mee dat de hoogte van de grond 5 centimeter hoger moet zijn dan de uiteindelijke lengte van de radijs)
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Rucola (Eruca vesicaria): Ondanks dat rucola vaak wordt gebruikt in Mediterraanse gerechten, doet deze pittige bladgroenten het vaak erg goed in onze koude maanden. Doordat rucola een klein blijvende, harde plant is, doet hij het meestal erg goed in een verticale tuin. Om het kweken van rucola extra speciaal te maken, kun je de plant met rust laten tot hij gaat bloeien. De bloemen van de rucola plant zijn namelijk een ware delicatessen in salades.
    • Aanbevolen rassen: Selvatica - Coltivata
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 1 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Sieraardbei (Fragaria chiloensis): Ondanks dat de naam anders doet vermoeden, kunnen de aardbeien die aan een sieraardbeien plant komen gegeten worden. Uiteraard is het wel belangrijk dat de plant niet is behandeld met chemicalien die de vruchten ongeschikt maken voor consumptie, daarom is het aan te raden minimaal het eerste half jaar na aankoop geen vruchten van de plant te eten, tenzij de plant natuurlijk geschikt is voor consumptie of biologisch gekweekt. De sieraardbei is niet zelf bestuivend, waardoor je meerdere planten nodig hebt om vruchten te kunnen oogsten.
    • Aanbevolen rassen: Sieraardbei
    • Categorie: Meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: mei tot september
  • Sleutelbloem (Primula vulgaris): De sleutelbloem krijgt eetbare bloemen, die al vroeg in het voorjaar verschijnen. Doordat de plant klein blijft, is de sleutelbloem ideaal om ook vroeg in de lente wat fleur in de verticale tuin te brengen. Pas er wel voor op dat je minimaal een half jaar wacht met het plukken van bloemen van de sleutelbloem plant als deze als een sierplant is opgekweekt. Op die manier is de kans klein dat er nog resten van pesticiden of andere chemicaliën op zitten die alleen op sierplanten gebruikt mogen worden, en de plant tijdelijk dus ongeschikt maken voor consumptie.
    • Aanbevolen rassen: Primula vulgaris
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 3 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar
  • Stengelui (Allium fistulosum): Stengelui, ook wel Welse ui of grove bieslook genoemd, wordt vooral in de Aziatische keuken gebruikt. Zo wordt miso soep van oudsher gegarneerd met stengelui. Net als bieslook krijgt de stengelui geen knol, maar de bladeren zijn grover, zoals het groene deel van een bosui. Om de stengelui als een vaste plant te houden, is het belangrijk dat je minimaal 5 centimeter van het groen laat staan, zodat de plant van daaruit weer verder kan groeien.
    • Aanbevolen rassen: Ishikura - Winterhecke
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Waterspinazie (Ipomoea aquatica): Waterspinazie, ook wel bekend als kankong of dagoeblad, is een klein blijvende plant die het met een beetje extra zorg goed doet in de verticale tuin. Zoals de naam al doet vermoeden heeft waterspinazie namelijk veel water nodig om goed te kunnen groeien. Om dit voor elkaar te krijgen kun je het beste de drainage gaten van het bakje of het zakje waarin de waterspinazie wordt gezet zo veel mogelijk blokkeren, bijvoorbeeld met een stukje vuilniszak. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om deze plant vaak water te geven, vooral wanneer het erg warm is en water snel verdampt.
    • Aanbevolen rassen: Kangkong
    • Categorie: Meerjarig (mits beschermd tegen kou), niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter
    • Groeiseizoen: mei tot augustus
  • Wortels (Daucus carota): Wortels zijn wellicht niet de meest voor de hand liggende keuze voor in een verticale tuin. Toch is het mogelijk om wortels te kweken, mits de bakjes of de zakjes waarin de wortels gekweekt worden hoog genoeg zijn. Om een wortel succesvol te kweken zou het bakje of het zakje waarin de wortel is geplant ongeveer 5 centimeter hoger zijn dan de uiteindelijke lengte van de wortel.
    • Aanbevolen rassen: Parijse Markt - Chantenay
    • Categorie: één groeiseizoen, matig vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 1,5 liter (hou er rekening mee dat de hoogte van de grond 5 centimeter hoger moet zijn dan de uiteindelijke lengte van de wortel)
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Veldzuring (Rumex acetosa): Veldzuring is een ouderwetse bladgroenten, die tegenwoordig weer aan populariteit wint. Veldzuring kan behoorlijk hoog worden, daarom is het belangrijk dat veldzuring regelmatig wordt afgeknipt om het goed te doen in de verticale tuin.
    • Aanbevolen rassen: Bloody Dock - Green De Belleville
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar
  • Viooltje (Viola): Viooltjes zien er niet alleen schattig uit in de verticale tuin, maar de bloemen en bladeren van violen plantjes zijn ook nog eens eetbaar. Om er zeker van te zijn dat de viooltjes in de verticale tuin niet behandeld zijn met pesticiden die ze oneetbaar maken, kun je ze het beste zelf zaaien. Violen van de soort Viola Odorata zijn vaak het lekkerst.
    • Aanbevolen rassen: Maarts Viooltje
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: half schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk

Schaduw

Hieronder vindt je planten die buiten gekweekt kunnen worden in een verticale tuin die in de volle schaduw staat. Dit houdt in dat deze planten minder dan 3 uur direct zonlicht per dag nodig hebben om een fijne oogst te kunnen geven. De meeste van deze planten groeien ook goed, en soms zelfs beter, wanneer ze in de halve schaduw of in de volle zon worden gekweekt.

  • Andijvie (Cichorium endivia): Andijvie doet het over het algemeen goed in de verticale tuin, vooral wanneer het op dezelfde manier wordt gekweekt als pluksla. Door de andijvie regelmatig 5 centimeter boven de grond af te knippen blijft de plant klein en kun je behoorlijk wat oogsten.
    • Aanbevolen rassen: Gele Volhart - Grosse Pancaliere
    • Categorie: één groeiseizoen, licht vorstestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot oktober
  • Bieslook (Allium schoenoprasum): Bieslook planten zijn zeer geschikt voor de verticale tuin, omdat elke plant ene klein wortelstelsel heeft. Kwekers van bieslook planten zetten soms veel jonge plantjes in een kweekpot, dus het is wel altijd belangrijk om kant-en-klare bieslook planten los te maken voordat je ze plant. Wanneer je ervoor zorgt dat elk plantje 5 centimeter uit elkaar staat, dan gaan de plantjes meestal jaren mee.
    • Aanbevolen rassen: Staro - Prager
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Daslook (Allium ursinum): Daslook, ook wel eens wilde knoflook genoemd, wordt vooral vers gebruikt om een knoflook smaak aan bijvoorbeeld salades te geven. Wanneer daslook verwarmd wordt, dan gaat de knoflook smaak meestal verloren. Net als bieslook doet daslook het goed in de schaduw, omdat hij van nature in bossen groeit en dus aangepast is aan het leven in de schaduw.
    • Aanbevolen rassen: Daslook
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Hosta (Hosta): Hier worden hosta’s meestal als schaduwplant in de tuin gehouden, maar in Azië worden de jonge bladeren, die op het moment van oogsten nog opgekruld zijn, regelmatig gegeten. De meeste hosta bladeren zijn eetbaar, maar omdat hosta’s hier vooral als sierplant worden gekweekt zijn ze regelmatig behandeld met chemicalien die ze ongeschikt maken voor consumptie. Wanneer je deze planten afspoelt voordat je ze in de verticale tuin plant, de kweekgrond verwijderd en daarna minimaal een half jaar wacht voordat je van de plant eet, dan is het gevaar meestal geweken. Natuurlijk kun je ook opzoek gaan naar een hosta die speciaal gekweekt is voor consumptie of op een biologische manier is opgekweekt.
  • Lievevrouwebedstro (Galium odoratum): De bladeren en bloemen van de lievevrouwebedstro zijn eetbaar. Ze zijn vooral bekend van de drank die meiwijn heet, de drank die ontstaat door lievevrouwebedstro takjes in witte wijn te laten trekken.
    • Aanbevolen rassen: Lievevrouwebedstro
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Mizuna (Brassica rapa var. niposinica): Mizuna, ook wel Japans mosterdblad genoemd, is een pittige bladgroenten. Deze bladgroenten kweek je op dezelfde manier als pluksla. Zodra de blaadjes ongeveer 15 centimeter hoog zijn, dan kun je ze 5 centimeter boven de grond af knippen.
    • Aanbevolen rassen: Lahav
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Munt (Mentha): Munt planten doen het over het algemeen goed in de verticale tuin, omdat ze tegen een stootje kunnen. Bij het kweken van munt in de verticale tuin is het wel belangrijk dat je de planten regelmatig oogst, zodat ze niet hoger dan 30 centimeter worden. Wanneer je munt planten hun gang laat gaan, dan kunnen ze soms wel 60 centimeter hoog worden. In een verticale tuin met weinig grond kunnen de planten dan last krijgen van tekorten.
    • Aanbevolen rassen: Pepermunt - Kruizemunt
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Peterselie (Petroselinum crispum): Peterselie is een tweejarige plant, die ook in de winter groen blijft. Net als veel andere sappige, groene kruiden groeien peterselie planten zowel in de volle zon als in de schaduw goed. Hierdoor kun je in vrijwel elke verticale tuin peterselie kweken. Wanneer je peterselieplanten koopt, is het wel belangrijk om erop te letten hoeveel individuele plantjes er in het kweekpotje zitten. Vooral in de kweekpotjes die in de supermarkt verkocht worden zitten vaak tientallen plantjes dicht op elkaar. Om de plantjes een langere tijd productief en gezond te houden in de verticale tuin is het belangrijk dat je de plantjes los haalt en dat je elk individueel plantje van voldoende grond voorziet.
    • Aanbevolen rassen: Gekrulde Donkergroene - Laura Resist
    • Categorie: twee groeiseizoenen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 1,5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Schijnaardbei (Duchesnea indica): De vruchten van de schijnaardbei lijken op een wildeaardbei, maar zijn dit niet. Ondanks dat er geen echte aardbeien aan deze plant komen, zijn de bladeren en vruchten wel eetbaar. De smaak van deze schijnaardbei is helaas een stuk minder sterk dan die van een gewone aardbei of een bosaardbei. Deze plant is dus vooral een leuke toevoeging als je planten spaart waar eetbare vruchten aan komen, of voor een verticale tuin die in de schaduw staat.
    • Aanbevolen rassen: Indische aardbei
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Sla (Lactuca sativa): In de verticale tuin kun je zowel kroppen sla als pluksla kweken. Het kweken van kroppen sla geeft vaak een leuker zicht, maar het kweken van pluksla geeft vaak een grotere oogst. Bij het kweken van sla in een verticale tuin is het wel belangrijk om er rekening mee te houden dat slaplanten slecht tegen hitte kunnen. Daarom kun je ze beter op een koelere plek in de tuin of op het balkon kweken of alleen in de lente of herfst kweken.
    • Aanbevolen rassen: Goudgele Gotte - Salad Bowl
    • Categorie: één groeiseizoen, niet vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw (let er bij het kweken van sla in de half schaduw of volle zon op dat de grond in de verticale tuin niet te heet wordt)
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter per krop (hou er bij het kweken van pluksla vooral rekening mee dat de planten voldoende uit elkaar staan om goed te kunnen groeien)
    • Groeiseizoen: maart tot september
  • Snijbiet (Beta vulgaris): Snijbiet is een leuke groente voor in de verticale tuin, omdat ze zo kleurrijk zijn. Zelfs in de herfst en winter kan een snijbietenplant wat kleur aan de verticale tuin toevoegen. Wanneer je van plan bent om de snijbiet in de koudere maanden in de verticale tuin te kweken, dan is het aan te raden om pas bladeren te gaan oogsten wanneer de plant meerdere bladeren heeft en minimaal 15 centimeter hoog is. In de warmere maanden kun je er ook voor kiezen om snijbiet op dezelfde manier als pluksla te kweken, waarbij je meerdere plantjes dicht bij elkaar kweekt en ze regelmatig op 5 centimeter boven de grond afknipt.
    • Aanbevolen rassen: White Silver 2 - Bright Lights
    • Categorie: twee groeiseizoenen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 3 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Spinazie (Spinacia oleracea): Spinazieplanten doen het meestal goed in een verticale tuin. De spinazieplanten hebben namelijk maar een klein wortelstelsel en groeien zowel in de volle zon als de schaduw. Veel spinazieplanten kunnen tegen lichte vorst, waardoor ze ook in de herfst en winter leuk zijn om in de verticale tuin te hebben. De beste manier om spinazie in een verticale tuin te kweken is om de jonge bladeren regelmatig te plukken, zoals je ook bij pluksla doet. Op die manier kunnen de planten dichter op elkaar worden gezet en is het mogelijk om relatief veel te oogsten.
    • Aanbevolen rassen: Securo - Bizet
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter (hou er bij het kweken van jonge “pluk” spinazie vooral rekening mee dat de planten voldoende uit elkaar staan om goed te kunnen groeien)
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Tijm (Thymus): Tijm planten zijn een van de weinige houtachtige kruiden die ook zonder regelmatig te snoeien klein genoeg blijven voor de verticale tuin. Hierdoor kost het kweken van tijm in een verticale tuin niet alleen minder tijd en aandacht, maar kun je de plant ook laten bloeien. De bloemen van tijm zijn niet alleen eetbaar, maar trekken ook nog eens bestuivers naar de verticale tuin. Tijm planten kunnen zowel in de volle zon als in de schaduw geplant worden. Over het algemeen geldt dat hoe meer zon een tijm plant krijgt, hoe meer essentiële oliën in het blad zullen zitten en hoe meer bloemen er aan de plant komen.
    • Aanbevolen rassen: Wilde Tijm - Winter Tijm
    • Categorie: meerjarig, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 2 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk
  • Winterpostelein (Claytonia perfoliata): Winterpostelein is wat zurig, knapperig blad dat vaak in de winter kan worden geoogst. Doordat winterpostelein klein blijft en het zowel in de zon als in de schaduw goed doet, is de plant geschikt voor de verticale tuin. 
    • Aanbevolen rassen: Claytone van Cuba - Breedbladige Gele
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar
  • Veldsla (Valerianella locusta): Veldsla behoort tot een andere soort dan de gewone sla. Anders dan veldsla doet gewone sla het beter in koude temperaturen. Aan de andere kant kan veldsla dan weer vrij slecht tegen hoge temperaturen, waardoor deze plant vooral geschikt is om in de herfst en winter in de verticale tuin te planten.
    • Aanbevolen rassen: Groot Noordhollandse
    • Categorie: één groeiseizoen, vorstbestendig
    • Minimale hoeveelheid zonlicht: schaduw
    • Minimaal aantal liters grond per plant: 5 liter
    • Groeiseizoen: hele jaar, mits de temperaturen boven de 10 graden Celsius uit komen, bij lagere temperaturen stopt de groei tijdelijk

Eigenschappen van goede planten voor een verticale tuin

Hierboven hebben we een uitgebreide lijst gemaakt van planten die geschikt zouden kunnen zijn voor jouw verticale tuin. Doordat er veel verschillende verticale tuin systemen zijn en elke verticale tuin zijn eigen micro-klimaat heeft, is het moeilijk om te zeggen welke planten in jouw specifieke verticale tuin zullen floreren en welke niet. Om de kans te verkleinen dat er een plant in je verticale tuin terecht komt die het slecht doet, hebben we hieronder een aantal aandachtspunten op geschreven. 

Grootte

De meeste verticale tuinen bestaan uit bakjes of zakjes waar ongeveer 4 tot 5 liter grond in past. Dit komt overeen met een bakje of zakje van ongeveer 16 centimeter hoog, 16 centimeter breed en 16 centimeter diep. Uiteraard zijn er ook verticale tuinsystemen waar meer of minder grond in past, dus controleer dit altijd voordat je planten gaat selecteren.

De veel eetbare planten hebben 10 tot 40 liter grond nodig om goed te kunnen groeien. Daarom kun je niet zo maar elke plant in een verticale tuin kwijt. Wanneer je een grote plant in een te kleine hoeveelheid grond zet, dan groeit deze plant vaak slecht en zal de plant een slechte oogst geven.

Bij het kiezen van planten voor de verticale tuin kun je als uitgangspunt nemen dat er alleen planten in kunnen groeien die maximaal 30 centimeter hoog en breed worden of op die hoogte een breedte gehouden kunnen worden door ze regelmatig te snoeien of oogsten. Natuurlijk zullen er planten zijn die ondanks hun kleine formaat eigenschappen bezitten waardoor ze het toch niet goed doen in een verticale tuin. Zo wordt de plant zilverschoon maximaal maar 30 centimeter hoog, maar de eetbare wortels van deze plant kunnen ook 30 centimeter lang worden, waardoor deze plant toch niet geschikt is voor de meeste verticale tuinen. Om teleurstelling te voorkomen is het daarom altijd aan te raden om naast de maximale hoogte en breedte ook even te kijken of het wortelsysteem van een plant geschikt is voor de afmeting van het bakje of het zakje waarin hij komt te staan.

Zonlicht

Licht is enorm belangrijk voor planten. Planten gebruiken de energie uit lichtdeeltjes, die ook wel fotonen worden genoemd, namelijk als energiebron voor het fotosyntheseproces. Tijdens het fotosynthese proces zet de plant water, uit de grond, en koolstofdioxide, uit de lucht, om in glucose, een vorm van suiker, en zuurstof. Water en koolstofdioxide bevatten beide geen energie. Daarom worden wij mensen ook niet dik van het drinken van water of het inademen van lucht. Ondanks dat een plant geen energie opneemt uit de grond of uit de lucht is het resultaat van het fotosyntheseproces toch de energierijke stof glucose. De energie die nodig is om van water en koolstofdioxide glucose te maken komt van lichtdeeltjes.

Zodra een plant onvoldoende licht opvangt met zijn bladeren, dan is het alsof de stekker uit de plant wordt getrokken. In de meeste gevallen zorgt een gebrek aan licht ervoor dat planten minder bloemen en vruchten krijgen. Een ander opvallend symptoom van een tekort aan licht is dat de bladeren van de plant enorm groot worden, om meer licht te kunnen opvangen. Helaas zijn deze grote “nood” bladeren vaak wel erg zwak, dun en licht gekleurd, omdat ze met zo min mogelijk energie zijn geproduceerd. Door het gebrek aan licht maakt een plant ook veel minder essentiële oliën en vitamines aan, waardoor de planten niet alleen minder voedzaam zijn en minder goed smaken, maar ook nog eens gevoeliger zijn voor ziektes en insecten plagen. Kortom, het is belangrijk om bij het inrichten van een verticale tuin rekening te houden met de hoeveelheid zonlicht die op de plant valt.

Zonuren in het groeiseizoen

Gedurende de dag verandert de zon van positie. Hierdoor ontstaan er plekken in de tuin of op het balkon waar er meer of minder direct zonlicht op valt. Bij het kiezen van planten voor de verticale tuin is het belangrijk om hier rekening mee te houden.

Om de juiste planten voor de verticale tuin te kunnen kiezen, is het handig om te weten hoeveel uur de zon per dag direct op de verticale tuin schijnt tijdens het groeiseizoen. Dit kun je doen door zelf bij te houden hoeveel uur de zon direct op de verticale tuin schijnt, maar je kunt er ook een tool, zoals Zonnegrens, voor gebruiken. Voor de meeste planten loopt het groeiseizoen van maart to september. Voor warmte minnende planten, zoals tomatenplaten en komkommerplanten, is het groeiseizoen wat korter en loopt het van mei tot september.

verticale tuin, oriëntatie, noord, oost, zuid, west, volle zon, half schaduw, schaduw

Wanneer de zon 6 uur of langer op de verticale tuin schijnt, dan staat of hangt de verticale tuin in de volle zon. In dat geval is de verticale tuin geschikt voor sappige, vruchtdragende planten, zoals bijvoorbeeld mini-tomatenplantjes. Uiteraard moet de verticale tuin wel genoeg grond bevatten om deze relatief grote planten van water en voedingsstoffen te kunnen voorzien. Zelfs de rassen die speciaal gekweekt zijn om in kleine plantenbakken te worden gehouden hebben per plant minimaal 4 liter grond nodig om goed te kunnen groeien.

Schijnt de zon 3 tot 6 uur direct op de verticale tuin, dan staat hij in de half schaduw. In dat geval zijn vruchtdragende planten minder geschikt, omdat de plant onvoldoende suikers kan produceren om de vruchten goed te laten rijpen. Wortelgroenten, zoals bieten en wortels, en bladgroenten, zoals spinazie, boerenkool en snijbiet, zijn voor een verticale tuin in de half schaduw een betere keuze. Ook houtachtige kruiden, zoals tijm en rozemarijn, doen het vaak goed in de half schaduw.

Als de zon minder dan 3 uur per dag direct op de verticale tuin schijnt, dan staat de verticale tuin in de schaduw. In dat geval is het vaak moeilijker om eetbare planten te kweken, maar niet onmogelijk. In de meeste gevallen groeien klein blijvende bladgroenten, zoals rucola of pluksla, goed in de schaduw. Ook muntplanten en bieslookplanten doen het meestal goed. Daarnaast zou je kunnen experimenteren met ongewone eetbare planten, zoals eetbare wilde knoflook en wilde uien rassen, hosta’s en eetbare varens. 

De stand van de zon

verticale tuin, zonlicht
Planten met grote bladeren kunnen er in de verticale tuin soms voor zorgen dat lager geplante planten in de schaduw komen te staan.

Direct zonlicht, ofwel volle zon, valt anders op een verticaal vlak, zoals een verticale tuin, dan op een horizontaal vlak, zoals een moestuin in de volle grond. In de zomer staat de zon op zijn hoogst, waardoor de zonnestralen in een bijna rechte lijn op de grond vallen. Hierdoor krijgen planten die in de volle grond of in een normale plantenbak staan een grote hoeveelheid licht. In de verticale tuin krijgen vooral de planten die bovenin de verticale tuin zijn geplant veel licht. De planten die onderin de verticale tuin groeien krijgen in de zomer relatief weinig licht, omdat ze in de schaduw van de bovenste planten staan. Het is daarom aan te raden om planten die veel zon nodig hebben bovenin de verticale tuin te planten, en planten die wat minder zon nodig hebben onderin te planten. Hoe groter de planten bovenin de verticale tuin zijn, hoe belangrijker het is om hier rekening mee te houden.

verticale tuin, zonlicht, beplanting

In de winter staat de zon op zijn laagst, waardoor de zonnestralen niet recht, maar schuin op de aarde vallen. In vergelijking met planten die in de volle grond of in een normale plantenbak gehouden worden, krijgen planten in een verticale tuin daardoor vaak wat meer licht. Dit geldt zelfs voor de planten die meer onderaan de verticale tuin geplant zijn. Het fijne hiervan is dat kou bestendige planten, zoals boerenkool en snijbiet, in de herfst en winter vaak sneller groeien in een verticale tuin en dus een grotere oogst opleveren dan wanneer ze in de volle grond of in een normale plantenbak geplant zijn. Dit is vooral het geval wanneer de verticale tuin op een plek staat waar er in de zomer meer dan zes uur per dag volle zon is. Op plekken die in de zomer erg schaduwrijk zijn, lukt het vaak niet om planten door te laten groeien in de winter.

verticale tuin, zonlicht, beplanting

Warmte

De grond in een verticale tuin veranderd sneller van temperatuur dan de temperatuur van de volle grond of van de temperatuur van de grond in een grote plantenbak. Wanneer het koud is, dan zullen de wortels van de planten in de verticale tuin ook eerder afkoelen. Vooral wanneer het gaat vriezen kan dit voor problemen zorgen, omdat het in de volle grond meestal lang en hard moet vriezen voordat de wortels die de meeste water en voedingsstoffen op nemen pas bevriezen. Bij het kweken van planten in de verticale tuin in de winter kan het daardoor vaker voorkomen dat planten bij korte, lichte vorst al doodvriezen.

Ook wordt de grond in een verticale tuin sneller warm dan in de volle grond of in een grote plantenbak. Dit komt, omdat er weinig zonlicht nodig is om de kleine hoeveelheid grond in een verticale tuin op te warmen. Ook hangen of staan verticale tuinen vaak tegen een muur aan, die ook als de niet meer direct op de verticale tuin schijnt ervoor zorgt dat de grond nog een tijd warm blijft. In de koude maanden is dit een voordeel, want vaak groeien vorst bestendige planten door de extra warmte in de herfst, winter en vroege lente nog door. Hierdoor kun je winterharde bladgroenten die in een verticale tuin geplant zijn vaak de hele winter door oogsten.

verticale tuin, warmte
De grond in een verticale tuin warmt snel op wanneer de zon er op schijnt. Dit helpt om planten sneller te laten groeien en vruchten sneller te laten rijpen, maar het is wel belangrijk regelmatig water te geven.

In de zomer kan de extra warmte in een verticale tuin soms voor problemen zorgen. Niet alleen zorgt de warmte ervoor dat water sneller verdampt, waardoor planten snel uit kunnen drogen. Ook zijn sommige planten niet bestand tegen hoge grond temperaturen. Wanneer de verticale tuin in de volle zon hangt, dan is het aan te raden om in de zomermaanden extra vaak water te geven en vooral planten te kweken die goed tegen hitte kunnen.

Vragen en opmerkingen

Het zelf kweken van groenten, fruit, kruiden en bloemen gaat meestal gemakkelijk, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over het kweken van planten, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus formulier. Om naar het Disqus formulier te gaan, moet je nog iets verder naar beneden scrollen, tot voorbij de advertenties.

Bronnen en verder lezen